Uit onderzoeken zou blijken dat hardlopen je beter van een depressie afhelpt dan therapie en medicijnen. Zijn die resultaten wel betrouwbaar? Onze columnist Ronald Veldhuizen zegt van niet.

Zelfs als ik geen zin of tijd heb om buiten een ommetje te maken, voel ik me vaak toch beter als ik even ga. Bewegen – dat merk je – voelt best goed. Helpt het dan ook tegen somberheid of zelfs depressie? Nou, schrijft De Telegraaf: een patiënt die hardloopt kan zelfs zonder antidepressiva.

Wetenschapsnieuwssite Scientias meldt eveneens op basis van onderzoek dat hardlopen écht tegen depressie helpt; het is “zelfs anderhalf keer effectiever dan therapie of medicijnen”. Ook medische bladen reppen over het mirakel van running-therapie.

Zelf krijg ik jeuk van het hoge hoera-gehalte. De effecten zouden enorm indrukwekkend zijn, vooral als je alle studies bij elkaar optelt, zo schrijven Australische wetenschappers begin dit jaar in het wetenschappelijke tijdschrift The BMJ.

Meer columns van Ronald Veldhuizen:

• Trend: citroenwater drinken voor een platte buik. Werkt dat?
• Leven Oscarwinnaars een paar jaar langer?

Onderzoeken bevatten veel fouten

Maar lees de kleine lettertjes en je ziet al gauw een stortvloed aan problemen. Die zijn zó talrijk dat ik wel durf te stellen dat onderzoekers die concluderen dat je depressie kunt wegsporten, telkens massaal hun hand overspelen: we weten helemaal niet zo goed of hardlopen of andere intensieve beweging tegen depressie helpt.

Dat komt doordat de grote optelsom bestaat uit honderden kleine studies met telkens maar een handvol proefpersonen. Vaak zijn die vrijwillig: er doen dus mensen mee die hardlopen willen uitproberen. Nogal wiedes dat die mensen na een paar weken enigszins blij zijn. Dat heet zelfselectiebias.

Veruit het meeste onderzoek bevat deze en veel ander van dat soort fouten. Onderzoekers die zelf verwachten dat hardlopen goed werkt, kunnen al dan niet bewust de resultaten fraaier maken om dat te bewijzen – ook van dat gevaar heeft het onderzoek veel last.

Klein kruimeltje nut

Van de 218 studies die de Australiërs in het nieuwste onderzoek analyseerden, was er maar één zonder zulke missers. Dat je dan uit je pen krijgt dat de behandeling ‘effectief’ is, kan alleen als je moedwillig een oogje toeknijpt.

Hoeveel dat uitmaakt, zag het wetenschappelijke kwaliteitsregister Cochrane al in 2013: als je alleen goed onderzoek meetelt, blijft er maar een handvol studies en een heel klein kruimeltje nut van hardlopen over.

Het meeste hardlooptherapieonderzoek is, kortom, de inspanning van het lezen niet waard. Wie depressief is, moet hulp zoeken en hoeft echt niet te gaan rennen. Al kan het natuurlijk nooit kwaad om even naar buiten te gaan, als je daar zin in hebt.

Deze column is ook te lezen in KIJK 4/2024.

Tekst: Ronald Veldhuizen

Beeld: Asal Mshk/Unsplash