Met deze vondst schijnen wetenschappers een nieuw licht op wanneer reptielen hun ledematen zijn kwijtgeraakt.

Slangachtigen, zoals slangen en hazelwormen, ontstonden niet van de een op de andere dag; daar zijn jaren evolutie aan vooraf gegaan. Tijdens dit lange proces zijn ze hun poten kwijtgeraakt. Hoe deze verandering eruit heeft gezien, is minder bekend. Dit komt voornamelijk doordat de tussenstappen nauwelijks te zien zijn in het fossielarchief. Dankzij recent ontdekte fossielen kunnen onderzoekers van de University of Calgary en Charleston University nu beginnen met deze tussenfase in kaart brengen. Dat melden ze in het blad Nature Ecology & Evolution.

Lees ook:

• Zo verpulveren we magnetofossielen niet
• Waarom een slang niet stikt als hij zijn prooi wurgt

Voorpoten

Dit doet het team met de vondst van twee 308 miljoen jaar oude fossielen uit de Mazon Creek Lagerstätte in Illinois, die rond 2019 zijn opgegraven. Deze reptielen hebben de achterpoten van een hagedis, maar ook het lange, dunne lijf van een slang. Helemaal opvallend is dat de voorpoten ontbreken. Volgens de onderzoekers zijn de dieren dan ook uniek genoeg om als een aparte soort gezien te worden: Nagini mazonense.

De 308 miljoen jaar oude fossielen vormen volgens de Canadese en Amerikaanse wetenschappers de missing link tussen hagedis- en slangachtigen.  “Het is heel zeldzaam om een wezen te vinden dat tussen twee vormen in ligt”, vertelt paleontoloog en leider van het onderzoek Arjan Mann aan Live Science. Eerder slaagde het team van Mann er al in om soortgelijke hagedisachtigen te vinden met kortere poten, maar dit is de eerste keer dat ze er een ontdekken die helemaal geen voorpoten heeft.

Harry Potter

Het reptiel, dat zijn naam deelt met Voldemorts slang uit de Harry Potter-reeks, is dus een bijzondere ontdekking. Het is ook nog het oudste fossiel ooit dat verlies van ledematen laat zien bij reptielen. Lars van den Hoek-Ostende, paleontoloog bij het Naturalis, vertelt KIJK waarom dit bijzonder is. “Nagini leefde lang voordat er hagedissen en slangen waren. De voorouders daarvan kwamen pas miljoenen jaren later.” Het verdwijnen van poten gaat dus veel verder terug dan aanvankelijk werd gedacht.

Dat sommige dieren hun poten verliezen, is volgens Van den Hoek-Ostende heel simpel uit te leggen. “Zonder ledematen kun je je veel makkelijker in kleine gaatjes wurmen”, vertelt de paleontoloog. “Daardoor kun je bijvoorbeeld eten vinden waar andere jagers niet bijkomen.” Op deze manier halen slangen tot op de dag van vandaag voordeel uit hun wormachtige vorm.

Bronnen: Nature Ecology & Evolution, Live Science

Beeld: Pixabay/Foto-Rabe

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!