Genoom lychee schetst kleurrijke geschiedenis

Naomi Vreeburg

04 januari 2022 15:00

lychee

De vrucht blijkt zo geliefd dat de lychee meer dan één keer is gedomesticeerd, wijst een nieuwe studie uit.

Boordevol vitamine C, een kek kleurtje en exotische smaak: allemaal kenmerken die de lychee tot een geliefde vrucht maakt. Het is dan ook een van de meest winstgevende fruitsoorten die wordt geteeld in Oost-Azië. Vooral boeren in het zuiden van China zijn voor een groot deel afhankelijk van de inkomsten die deze vrucht oplevert.

Maar de exacte locatie waar de lychee (Litchi chinensis) is ontsproten, blijft een mysterie. Eentje die onderzoekers graag ontrafelen, en daarom heeft een team van de University at Buffalo nu het genoom van de vrucht uitgeplozen op zoek naar aanwijzingen over zijn geschiedenis.

Lees ook:

Twee keer

De wetenschappers vergeleken het DNA van verschillende lycheevarianten met elkaar. Hieruit bleek dat de wilde lychee zijn oorsprong vond in Yunnan, een provincie van de Volksrepubliek China. Daarna verspreidde de boom zich naar het oosten en zuiden van Hainan, een eiland in de Zuid-Chinese Zee.

Het onderzoek wijst verder uit dat de lychee op deze twee locaties onafhankelijk van elkaar is gedomesticeerd. In Yunnan cultiveerden de mensen variaties die vroeg bloeiden, terwijl ze in Hainan aan de slag gingen met bomen die later in het jaar lychees droegen. Doordat de lychees vervolgens met elkaar werden gekruist, ontstonden er steeds meer variaties. Hoeveel jaar geleden deze gebeurtenissen plaatsvonden, blijft onzeker.  

Bruikbare info

Door de genomen van de varianten naast elkaar te leggen, ontdekte het team bovendien dat je goed kunt voorspellen wanneer je te maken hebt met vroeg- of laatbloeiers. Die laatste hebben namelijk een deletie in hun genoom, een mutatie waarbij een deel van de erfelijke code in een chromosoom ontbreekt. Vroegbloeiers bezitten deze deletie niet.

“Dit is natuurlijk bruikbare informatie voor telers”, zegt Victor Albert, een evolutionair bioloog die aan de studie meewerkte. “Aangezien de lychee bederfelijk is, is de bloeitijd belangrijk. Door goed te selecteren, kan de vrucht langer in de winkels liggen.” En zo kan de geschiedenis ons in het heden helpen.

Bronnen: Nature Genetics, University at Buffalo via EurekAlert!

Beeld: Charlotte Hsu

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!