Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Het bijna 2000 jaar oude DNA geeft ons een interessant inkijkje in de afkomst en gezondheid van de Pompeiaan.
Augustus van het jaar 79 sloeg het noodlot toe: vulkaan Vesuvius, aan de westkust van Italië, barstte uit. De gewelddadige eruptie luidde het einde in van Romeinse steden Pompeï en Herculaneum, die onder een dikke laag as en lava verdwenen. Duizenden mensen kwamen bij deze natuurramp om het leven. Voor het eerst hebben onderzoekers het voor elkaar gespeeld het genoom van een van die slachtoffers volledig in beeld te brengen.
Lees ook:
Rotsbeen
Het team verzamelde genetisch materiaal uit de schedel van een naar schatting tussen de 35 en 40 jarige man en een vrouw van boven de 50. Het paar, gevonden in het zogenaamde ‘House of the Craftman’ in Pompeï, zou om het leven zijn gekomen door hun ‘aanvaring’ met een gloedwolk ofwel pyroclastische stroom; een razendsnelle, gloeiendhete wolk van as en ander vulkanisch materiaal.
Specifiek komt het genetisch materiaal uit het zogenaamde rotsbeen; daar, in het piramidevormige botje vlakbij het binnenoor, blijft dergelijk materiaal bijzonder goed bewaard. Hoewel de onderzoekers DNA uit beide lichamen verzamelden, lukte het hen helaas alleen het genoom van de man volledig in kaart te brengen.
Italiaans
De onderzoekers vergeleken het genoom van de Pompeiaan met dat van 1030 individuen uit andere oudere volkeren en 471 moderne mensen uit regio West-Eurazië. Niet verwonderlijk leek het DNA van de man het meest op dat van moderne Italianen uit Centraal-Italië en andere individuen die tijdens het Romeinse Rijk in omstreken woonden.
Het mitochondriale DNA – dat wat de nog naamloze Pompeiaan van zijn moeder erfde – bleek vergelijkbaar met dat van de huidige bevolking van het Italiaanse eiland Sardinië.
Tuberculose
Ook troffen de onderzoekers bacterieel DNA aan; specifiek dat van Mycobacterium, een groep bacteriën waar ook de tuberculose-veroorzakende Mycobacterium tuberculosis deel van is. Omdat de wervels van de man beschadigd waren (zie foto hierboven) vermoedt het team dat hij mogelijk tuberculose aan de wervelkolom had. Deze infectie, zogenaamde extrapulmonale tuberculose (tuberculose buiten de longen) wordt ook wel de ziekte van Pott’s genoemd en komt ook tegenwoordig nog voor.
De isolatie en het succesvol in kaart brengen van het genoom van de het Pompeï-slachtoffer is een mijlpaal, zo schrijven de onderzoekers. Voorheen lukte het namelijk alleen korte delen mitochondriaal DNA te achterhalen van mensen en dieren die aan de vulkaanramp overleden.
Bronnen: Nature Scientific Reports, EurekAlert!, Gizmodo
Beeld: Notizie degli Scavi di Antichità, 1934, p. 286, fig. 10; Scorrano et al., 2022/Nature Scientific Reports