De zoektocht naar mineralen wordt moeilijker en moeilijker. Daarom onderzoeken bedrijven of het haalbaar is om ze uit de diepzee te mijnen. Maar de ecologische schade daarvan is na ruim veertig jaar nog zichtbaar, stellen wetenschappers in een nieuw onderzoek. 

Een groep wetenschappers van verschillende organisaties en universiteiten, keerde in 2023 en 2024 terug naar een plek in de Grote Oceaan waar in 1979 tests naar diepzeemijnbouw werden uitgevoerd. Hoe gedijen de organismen in deze regio, vergeleken met plekken waar niet is gemijnd? Hun resultaten zijn gepubliceerd in Nature. 

Lees ook:

• Diepzeemijnbouw: van wie zijn de zeldzame metalen op de zeebodem?
• Wetenschappers vinden voor het eerst dieren onder de zeebodem

Mangaanknollen verwijderen uit de bodem 

Wat bedrijven precies op de diepzeebodem te zoeken hebben? Ze hopen de mangaanknollen die er liggen in handen te krijgen. Deze knollen, ter grootte van een aardappel, bestaan onder meer uit ijzer, nikkel, kobalt en uiteraard mangaan. Deze mineralen zijn essentieel voor bijvoorbeeld de batterijen in elektrische auto’s. 

Nu er steeds meer elektrische producten op de markt komen, neemt de vraag naar zulke mineralen alsmaar toe. De landmijnen raken op zeker moment uitgeput. Er zijn steeds meer hulpbronnen nodig om de mineralen te bereiken, waardoor op sommige plekken een watercrisis dreigt. 

Daarom zoeken bedrijven naar nieuwe locaties om toch aan deze mineralen te komen. Al in de jaren zeventig en tachtig begonnen de eerste grootschalige tests naar mijnbouw in de diepzee. Dat bleek toen niet kostenefficiënt en dus stopten de projecten. De laatste jaren staat diepzeemijnbouw echter weer op de kaart, al is het nog wel verboden in internationale wateren.

Zeebodem herstelt niet snel na diepzeemijnbouw

Zoals gezegd keerden wetenschappers terug naar een van deze testlocaties. Ze daalden zo’n vijfduizend meter af naar de Clarion-Clipperton-Zone, een grote breukzone in de Grote Oceaan. Daar zijn bijzonder veel mangaanknollen te vinden. 

Het viel hen op dat de biodiversiteit rondom de testlocatie na 44 jaar nog steeds lager lag dan in andere gebieden. Ook de sporen van de roterende hark die over de zeebodem is gehaald, zijn nog steeds zichtbaar. 

“Veertig jaar later zien de mijnbouwsporen er nog vrijwel hetzelfde uit als op het moment dat ze gemaakt werden”, vertelt Daniel Jones van het National Oceanography Centre (VK) in een persbericht. “Er is een strook van acht meter breed waar geen mangaanknollen meer liggen, en er zijn twee grote groeven, veroorzaakt door de machine die over de zeebodem reed.” 

Mangaanknollen in het ecosysteem

Het verwijderen van mangaanknollen is niet zonder gevolgen. Ze zijn een belangrijk onderdeel van het ecosysteem. Veel soorten hebben namelijk de harde buitenkant van de mangaanknol nodig om zich te kunnen vestigen. Dat kunnen eencellige organismen zijn, maar ook dieren als zeekomkommers en bepaalde vissoorten. 

Daarnaast produceren de mangaanknollen zuurstof. Het is nog helemaal niet duidelijk of het zuurstofgehalte in de diepzee afneemt als we alle mangaanknollen verwijderen. Laat staan of dat gevolgen heeft voor de organismes die daar leven.

Biodiversiteit keert na decennia terug

Aangezien mangaanknollen verschillende diersoorten aantrekken, is het niet zo verwonderlijk dat de biodiversiteit nog steeds lager lag op de onderzochte testlocatie. Volgens de onderzoekers is de biologische impact van diepzeemijnbouw op veel groepen organismen blijvend, maar sommige soorten zijn begonnen zich te herstellen. 

Het is normaal dat een ecosysteem na een grote verstoring door verschillende fases gaat om zich te herstellen. “Maar tot aan deze studie hadden we geen idee wat de tijdschaal hiervan is in de diepzee, noch hoe de verschillende soorten reageren op de mijnbouw”, vertelt mede-onderzoeker Adrian Glover van het Natural History Museum. 

De informatie in deze studie moet een gapend kennisgat vullen, zodat beleidsmakers en overheden geïnformeerde keuzes kunnen maken over het al dan niet toestaan van diepzeemijnbouw. 

Bron: Nature

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!