‘We kunnen mini-gifklieren van slangen kweken’

Laurien Onderwater

12 februari 2020 12:59

gifklieren

Jaarlijks sterven 100.000 mensen door een slangenbeet en raken circa 400.000 mensen gewond. Om tegengif te ontwikkelen worden slangen ‘gemolken’, maar met in het lab gekweekte mini-gifklieren hoeft dat niet meer. KIJK sprak onderzoeker Joep Beumer van het Hubrecht Instituut hierover.

Wat hebben jullie ontwikkeld?

“We hebben een systeem ontwikkeld om gifklieren van slangen te kweken. Deze kliertjes kunnen we langdurig vermeerderen: iedere week neemt de hoeveelheid cellen ongeveer een vijfvoud toe. Deze cellen groeien in bolletjes van ongeveer een millimeter groot die we organoïden noemen, ofwel mini-gifklieren. Slangengif is een complexe mix van stoffen, en we zien dat de mini-gifklieren dezelfde componenten kunnen maken als echt slangengif.”

Waarvoor willen jullie de organoïden gebruiken?

“Als nieuwe bron van gif, nu worden slangen nog gemolken om antigif te maken. Ook kunnen we onderzoek doen naar de samenstelling van het gif. Hier kunnen soms wel vijftig verschillende componenten in zitten. Al met al denken we dat onze gifklieren het melken van slangen overbodig kan maken.”

Is het ook mogelijk andere mini-organen te kweken?

“In 2009 is in ons lab de eerste organoïd ontwikkeld; mini-darmen van een muis. Sindsdien groeien we bijna ieder orgaan van een muis en mens. We hebben van de slang ook andere organen gekweekt, waaronder de lever en de darmen. Darmen van slangen zijn heel interessant omdat die bijzonder snel kunnen groeien. Sommige slangen eten maar twee keer per jaar: wanneer ze uiteindelijk eten, kan hun darm binnen een dag twee keer zo groot worden om al het voedsel snel op te nemen. We willen graag leren hoe een slang daartoe in staat is.”

Lees ook: Primeur: gekweekte ‘breintjes’ vertonen activiteit

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!