Hoe groter dieren zijn, des te grotere passen ze kunnen zetten of des te groter de afstand die ze met één slag van vleugels of vinnen overbruggen. Dit betekent alleen niet dat ze ook sneller kunnen migreren dan kleinere soorten. Hoe snel ze dat doen heeft te maken met de mate waarin ze hun lichaamswarmte kwijt kunnen.  

Het migreren naar andere leefgebieden is cruciaal voor veel diersoorten die op zoek zijn naar voedsel, water, een partner of een broedplaats. In een wereld waarin de mens steeds meer ruimte nodig heeft, worden de leefgebieden kleiner en raken ze meer verdeeld in stukken die verder van elkaar verwijderd zijn. Dat maakt het voor sommige soorten lastiger om gebieden te bereiken. Inzicht in de snelheid waarmee soorten zich verplaatsen kan nuttige informatie opleveren over een ecosysteem. 

Duitse wetenschappers onderzochten daarom de migratiesnelheden van landdieren, vogels en vissen. Het team concludeert dat grotere dieren minder verre afstanden afleggen doordat ze hun hitte niet goed kwijt kunnen. Het publiceerde de bevindingen in het wetenschappelijk tijdschrift PLOS Biology. 

Lees ook:

• Dit is de voorouder van alle zoogdieren
• Drie technieken om uitgestorven dieren te herrijzen
• Vier verrassende door de mens geëvolueerde dieren

Hitteregulatie 

Ondanks dat grotere dieren vaak grotere poten, vleugels of vinnen hebben, en daardoor geacht worden grotere afstanden af te leggen, ligt dit in werkelijkheid toch iets anders. Dieren moeten de warmte die ze produceren kwijt kunnen raken via vochtverdamping op de huid, door te hijgen, via urine en via afgifte van infrarode straling. En juist grotere dieren slagen daar minder goed in en zouden oververhit kunnen raken wanneer ze te snel gaan. Middelgrote diersoorten, daarentegen, leggen vaak de langste afstanden af; die kunnen dan ook het efficiëntst met hun energie omgaan en makkelijker de warmte in hun lichaam kwijtraken. 

Die conclusies trokken de Duitse onderzoekers nadat ze een computermodel hadden ontwikkeld dat de grootte van dieren afzette tegen de migratiesnelheden. Het algoritme deed dat voor maar liefst 532 diersoorten. Dat juist de grootste diersoorten hun hitte niet goed kwijt kunnen, is extra alarmerend nu de aarde langzaam opwarmt. Wat het effect daarvan is, wil het team nu verder onderzoeken. 

Het nieuw verkregen model geeft bovendien inzicht in de migratiemogelijkheden van verschillende soorten. Zo kunnen onderzoekers bijvoorbeeld aan de hand van de grootte van het dier inschatten of het in staat is om tussen twee verder weg gelegen leefgebieden te bewegen. De Duitse wetenschappers willen ook uitzoeken of grotere dieren gevoeliger zijn voor uitsterven nu de leefgebieden door toedoen van mensen meer verspreid liggen. 

Bronnen: PLOS Biology, EurekAlert! 

Beeld: Antony Trivet via Pixabay