Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
In deze rubriek tipt de redactie elke week wat de beste of interessantste artikelen op de website waren. Deze keer: IQ-daling in het Romeinse Rijk, slaap spoelt je brein schoon en mysterieuze vulkaan gevonden.
Romeinen hadden waarschijnlijk een lager IQ door loodvervuiling
Lood kan talloze gezondheidsproblemen veroorzaken. Beethovens darmklachten en doofheid waren bijvoorbeeld te wijten aan loodvergiftiging. En bij kinderen kan zelfs een lage blootstelling al problemen veroorzaken, waaronder een verminderde cognitieve ontwikkeling. Een nieuwe studie in vakblad PNAS claimt nu dat het gemiddelde IQ-niveau in het Romeinse Rijk 2 tot 3 punten lager was door loodvervuiling in de lucht.
Hoe slaap – letterlijk – jouw brein schoonspoelt
Maar liefst één op de vijf Nederlanders slaapt slecht. Dat is niet best, want naast gezond eten en voldoende bewegen is ook een goede nachtrust belangrijk. Een van de redenen hiervoor is dat tijdens de slaap je hersenen worden schoongespoeld. Nu hebben wetenschappers van onder meer de Universiteit van Kopenhagen ontdekt hoe deze klaring van afvalstoffen werkt.
Mysterieuze vulkaan die in 1831 de aarde afkoelde en de zon blauw kleurde, is eindelijk gevonden
In de zomer van 1831 spuwde een vulkaanuitbarsting gigantische hoeveelheden zwaveldioxide de lucht in. De deeltjes verstrooiden het zonlicht, waardoor onze ster tijdelijk groen, paars en blauw oogde. Bovendien bereikten veel minder zonnestralen het aardoppervlak en daalde de temperatuur op het noordelijk halfrond met 1 graden Celsius. Dat lijkt weinig, maar veel oogsten mislukten daardoor en in onder andere Japan en India leidde dat zelfs tot hongersnood.
Ook in Europa was het extreme weer merkbaar, zoals te lezen in een brief die de Duitse componist Felix Mendelssohn schreef tijdens zijn reis door de Alpen die zomer. “Woest weer, het heeft de hele nacht en ochtend weer geregend, het is zo koud als in de winter, er ligt al diepe sneeuw op de dichtstbijzijnde heuvels.”
De vulkaanuitbarsting die deze kou en donkerte veroorzaakte, was een van de grootste van de negentiende eeuw. Toch wisten wetenschappers bijna tweehonderd jaar lang niet welke vulkaan hiervoor verantwoordelijk was. Onderzoekers van de Universiteit van St Andrews (Schotland) hebben nu de dader gevonden.