Onderzoek naar hondencommunicatie laat zien dat onze trouwe viervoeters wellicht meer te zeggen hebben dan gedacht.

Honden kunnen op verschillende manieren hun behoeften communiceren: met een blaf, een grom, of hun expressieve staart wordt vaak al snel duidelijk hoe ze zich voelen. Maar er zijn ook een aantal viervoeters dat een stapje verder lijkt te gaan door gebruik te maken van een uitgebreid systeem van knoppen. Een groep wetenschappers heeft nu onderzocht of dit meer is dan alleen een knap trucje.

Lees ook:

• Witoorpenseelaapjes noemen elkaar bij naam – en dat is bijzonder
• Hoe herkennen honden hun speeltjes?
• ‘Honden hebben een prachtige sociale organisatie’

Van blaf naar button

In de afgelopen jaren hebben steeds meer hondenbaasjes een uniek communicatiesysteem ontdekt: knoppen die geluiden of woorden laten horen wanneer erop wordt gedrukt. Met deze zogenaamde soundboards kunnen honden aangeven wat ze willen, zoals “eten,” “buiten,” of “spelen”. Dit fenomeen kreeg wereldwijde aandacht door onder andere Bunny, een hond die op TikTok beroemd werd met haar ogenschijnlijk complexe gebruik van deze knoppen. Soms maakt ze zelfs korte combinaties zoals “ik wil wandelen” of “wie is daar?”.

Dit roept natuurlijk vragen op. Begrijpen honden echt de betekenis van deze woorden en zinnen? Of is het een slimme truc waarmee ze gewoon een beloning of reactie van hun baasje uitlokken? Dat vroeg het onderzoeksteam van het UC San Diego Comparative Cognition Lab zich ook af.

Flinke roedel

Om te onderzoeken hoe honden deze knoppen gebruiken, zette het team een grootschalige studie op met hulp van een grote groep dierenliefhebbers. Online verzamelden ze maar liefst 152 hondeneigenaren die hun viervoeters hadden getraind met knoppensystemen. Deze baasjes rapporteerden vervolgens 21 maanden lang wanneer zij of hun hond een knop indrukten.

Het onderzoek leverde 194.901 gevallen van knopgebruik op, waarvan er 56.676 bestonden uit combinaties van meerdere knoppen. Daarnaast werden 65.682 knopindrukken van baasjes geregistreerd om te kijken of de honden echt bewust keuzes maakten, of dat ze simpelweg de acties van hun baasjes nadeden. Het knopgebruik bleek sterk te variëren tussen de honden, van gemiddeld negentig tot minder dan één keer per dag.

Taalvaardigheid

Uit het onderzoek blijkt dat de honden bewuste keuzes maken bij het indrukken van de knoppen. Hun acties zijn volgens de wetenschappers niet zomaar herhalingen van wat hun baasjes doen, maar laten duidelijke patronen zien. Veel honden vormden bijvoorbeeld vaker combinaties van twee knoppen voor specifieke concepten, zoals “eten” en “traktatie”, zelfs als de indeling van de soundboards verschilde. Dit wijst erop dat honden individuele woorden kunnen koppelen aan specifieke uitkomsten.

Volgens Amritha Mallikarjun, onderzoeker aan het Penn Vet Working Dog Center van de Universiteit van Pennsylvania, laat het onderzoek zien dat honden bewust reacties van hun baasjes uit kunnen lokken, maar wijst dit niet per se op taalvaardigheid. Ze vertelde aan Popular Science dat een knop als ‘bal’ voor een hond waarschijnlijk naar een actie van hun baasje verwijst en niet naar de bal zelf. Toch toont de studie overtuigend aan dat honden met intentie communiceren, wat volgens Mallikarjun logisch is gezien de lange gezamenlijke evolutie van mens en hond.

Grotere aanpak

Hoewel het onderzoek veelbelovende inzichten biedt, erkent het team onder leiding van Federico Rossano dat het ook zo zijn beperkingen heeft. Omdat ze afhankelijk waren van rapportage door hondeneigenaren, is de data niet altijd even betrouwbaar. Om dit aan te pakken, werkt Rossano’s lab nu met een app die de knopindrukken automatisch registreert en daarbij video’s maakt om ze vast te leggen.

Ook is het aantal deelnemers sterk gegroeid: er zijn inmiddels tienduizend eigenaren en hun honden die bereid zijn om bij te dragen aan dit wetenschappelijke onderzoek. Met deze grotere dataset wil het team nieuwe vragen gaan onderzoeken, zoals waarom sommige honden actiever zijn dan anderen, en hoe ze abstractere knoppen als “help” en “liefde” interpreteren.

Bronnen: Scientific Reports, Popular Science

Beeld: Vizslafotozas/Pixabay

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!