Een Italiaanse arts beweert dat het mogelijk is om het hoofd van een ongeneeslijk zieke patiënt te transplanteren naar een gezond donorlichaam – en zou zo’n operatie al bij een aap hebben uitgevoerd. Is hij een visionair, of een mad scientist?
“Beste dokter Sergio. Ik ben een 29-jarige gehandicapte man met spieratrofie. Toen ik las over uw onderzoek naar hoofdtransplantaties, werd ik erg enthousiast. Als u me nodig heeft, ben ik klaar om deel te nemen aan experimenten.”
Deze e-mail ontving neuroloog Sergio Canavero in juni 2013. Drie weken eerder had hij op een TedX-conferentie in de Cypriotische stad Limasol een praatje gehouden over de mogelijkheid van een medische ingreep die het voorstellingsvermogen van de meeste mensen ver te boven gaat: een zogenoemde hoofdtransplantatie. Ook zette hij in een wetenschappelijke publicatie nauwgezet zijn plan uiteen. Canavero beschrijft hoe hij het hoofd van een ongeneeslijk zieke patiënt wil amputeren, terwijl de hersenen van de man of vrouw in leven worden gehouden. Vervolgens denkt hij het hoofd te kunnen vasthechten op het lichaam van een hersendode donor (wiens hoofd uiteraard is geamputeerd).
Daarna volgt het meest tot de verbeelding sprekende deel van de sciencefictionachtige operatie. Canavero is van plan de hersenen van de patiënt aan te sluiten op het zenuwstelsel van de donor. Kortom: de zieke zou in theorie aan de wandel kunnen met een nieuw, gezond lichaam. Het idee leverde Canavero in de media de bijnaam Frankenstein op. Nadat Canavero begin 2015 nog een artikel publiceerde over het hechten van twee zenuwstelsels, deden collega-artsen in de daaropvolgende maanden zijn plan af als onhaalbaar, onethisch en onverantwoordelijk.
Toch was een enkeling ook dolblij met het nieuws. De eerder aangehaalde e-mail die Canavero ontving, was afkomstig van een computerprogrammeur uit Rusland, Valery Spiridonov. De man lijdt aan de ongeneeslijke spierziekte Werdnig-Hoffman, waardoor zijn lichaamsgroei is verstoord en de zenuwcellen in zijn ruggenmerg steeds minder goed functioneren. Op den duur zal hij volledig verlamd raken; zelfs zijn ademhalingsspieren zullen het uiteindelijk begeven.
Dit is het begin van een artikel te vinden in KIJK 3/2016. Dit nummer ligt in de winkel vanaf 18 februari tot en met 23 maart.
Meer informatie:
Tekst: Dennis Rijnvis
Beeld: iStock/Getty Images