Monstergolven of freak waves krijgen steeds meer wetenschappelijke aandacht. Dit zijn de vijf hoogste die onderzoekers gemeten hebben.

Monstergolven worden vaak verward met tsunami’s, maar zijn echt andere koek. Een tsunami ontstaat door een verschuiving van grote hoeveelheden water in één keer, bijvoorbeeld als gevolg van een beving op de oceaanbodem. Op de oceaan is de tsunami nauwelijks merkbaar. Pas als de golf aan land spoelt, blijkt het vernietigende karakter.

Een monstergolf ontstaat daarentegen midden op de oceaan en vormt ter plekke een steile muur van water die doet denken aan een flatgebouw. Daarbij gaat het niet alleen om de absolute hoogte, maar ook hoe die hoogte zich verhoudt tot de andere golven op die locatie. Als de golf tenminste twee keer zo hoog is als de andere golven in de omgeving, is er sprake van een monstergolf.

Wetenschappers snappen steeds beter waar, hoe en wanneer deze freak waves ontstaan. Dat begint met meten. Dit zijn de vijf hoogste monstergolven die ze de laatste veertig jaar hebben geregistreerd.

Lees ook:

• Dit zijn de vijf zwaarste aardbevingen ooit gemeten
• Dit zijn de krachtigste en dodelijkste tornado’s ooit

5. Ucluelet-golf (17,6 meter)

Een boei mat de Ucluelet-golf op 17 november 2020 bij het gelijknamige plaatsje voor de Canadese kust van Brits-Columbia. De golf was niet de hoogste monstergolf in absolute zin. Maar omdat vaststaat dat deze golf drie keer zo hoog was als de andere golven in zijn omgeving is de Ucluelet-golf wel relatief gezien de meest extreme monstergolf die ooit is geregistreerd.  

4. De Draupnergolf (25,6 meter)

Het Draupner-productieplatform voor aardgas ligt zo’n 160 kilometer van Noorwegen in de Noordzee en daarmee tussen Schotland en Noorwegen in. Het platform is uitgerust met een hele batterij aan instrumenten om golven te meten en te volgen. Op 1 januari 1995 registreerde een laserafstandsmeter een monstergolf van 25,6 meter, die het platform licht beschadigde. De omringende golven waren gemiddeld 12 meter hoog.

3. Golf van Mexico (27,7 meter)

Druksensors op de oceaanbodem in de Golf van Mexico registreerden op 2 september 2004 een golf van 27,7 meter en 200 meter lang. De apparatuur was van het Amerikaanse Naval Research Laboratory en draaide op volle toeren tijdens orkaan Ivan.

2. RRS Discovery (29,1 meter)

Voor de kust van het Schotse plaatsje Rockall lag in 2000 het wetenschappelijke schip RRS Discovery – tot de tanden toe bewapend met meetinstrumenten om monstergolven te meten en te verklaren. Dat meten ging prima: in februari 2000 registreerden diverse instrumenten aan boord golf recordhoogtes van 29,1 meter. Dat verklaren ging minder. Tot jaren daarna bleven wetenschappers stomverbaasd over de hoogte van de monstergolven. De wetenschappelijke consensus bleef heel lang: ‘Monstergolven van deze hoogte zouden niet moeten bestaan’.

1. Newfoundland (30 meter)

Voor de kust van Newfoundland, Canada, sloeg op 8 september 2019 een boei op tilt: tijdens orkaan Dorian registreerde hij verschillende monstergolven van 20 meter en een exemplaar van 30 meter.

Monstergolven kunnen nare gevolgen hebben voor de scheepvaart. Wetenschappers doen er daarom steeds meer onderzoek naar. In KIJK 2-2025 lees je daar alles over. Bestel deze editie in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.

Tekst: Monique Siemsen

Beeld: John Lund/Getty Images