Astronauten hebben een nieuwe antimicrobiële coating getest aan boord van het ruimtestation en wisten veel bacteriën ruim een jaar op afstand te houden.
Het leven aan boord van het internationale ruimtestation is zwaar voor astronauten. Een paar maanden vertoeven in een ruimte waar gewichtloze omstandigheden heersen en waar het stralingsniveau veel hoger ligt dan op aarde, laat zijn sporen na in het lichaam. Naast de spieren en botten, heeft ook het immuunsysteem het zwaar te verduren, waardoor astronauten vatbaarder zijn voor infecties.
Om die reden doen kosmonauten er alles aan om het ISS zo schoon mogelijk te houden. Toch slagen bacteriën er nog altijd in met astronauten mee te reizen naar het ruimtestation. Sommige soorten gedijen zelfs beter onder gewichtloze omstandigheden. Hoe draai je hen de spreekwoordelijke nek om? Een nieuwe coating, ontwikkeld door Duitse wetenschappers, moet uitkomst bieden.
Lees ook:
Smerig oppervlak
De coating, AGXX geheten, bestaat uit de metalen ruthenium en zilver. De combinatie van deze twee stoffen zorgt ervoor dat het celmembraan van bacteriën beschadigt, waardoor ze uit elkaar barsten. “De effecten zijn vergelijkbaar met bleekmiddel, alleen is deze coating zelfherstellend, waardoor hij nooit opraakt”, legt hoofdonderzoeker Elisabeth Grohmann uit.
Astronauten in het ISS testte de coating op een van de smerigste oppervlakken: de toiletdeur. Hier werden drie metalen platen op gemonteerd: een met de AGXX-coating, een met alleen een laagje zilver (dat een antibacteriële werking heeft), en een die onbehandeld was.
Vervolgens werd regelmatig gecheckt hoeveel bacteriekolonies er leefden op de deur. Na zes maanden werden helemaal geen bacteriën op het AGXX-oppervlak aangetroffen. Na 12 maanden identificeerden de astronauten negen bacteriekolonies, en na 19 maanden slechts drie. Dat is 80 procent minder bacteriën dan op een oppervlak dat niet met AGXX is behandeld. De zilvercoating reduceerde het aantal bacteriekolonies ook, maar in veel mindere mate.
Jaarlijkse schoonmaakbeurt
Hoewel de AGXX-coating maar één keer hoeft te worden gebruikt, lijkt de effectiviteit ervan na verloop van tijd wel af te nemen. Dat komt doordat stof en dode cellen zich ophopen op het oppervlak en een veilige laag vormen waar weer nieuwe microben op kunnen leven. Een jaarlijkse schoonmaakbeurt is dus nog steeds vereist. Bovendien zijn de wetenschappers nog lang niet klaar met onderzoek doen naar AGXX.
Poepen in het ISS – hoe doe je dat?
Naar de wc gaan is een van die doodgewone activiteiten die voor astronauten aan boord van het International Space Station (ISS) een stuk moeilijker zijn dan voor ons aardbewoners. Water stroomt niet in microzwaartekracht, dus je kunt niet doortrekken. In plaats daarvan gebruikt het ISS luchtstromen om poep en plas kwijt te raken. Voor plas heeft elke astronaut een eigen trechter, die is aangesloten op een buis aan het toilet. Voor poep wordt een verzamelzak in de toiletpot geplaatst. In beide gevallen zuigt een vacuüm de afvalstoffen weg.
Water is kostbaar aan boord van het ISS. Meer dan 90 procent van plas, zweet en ander afvalwater wordt daarom gerecycled, zodat het te drinken is. Vast afval is niet te hergebruiken. Het wordt verzameld in een tank en uit het ruimtestation geworpen, zodat het verbrandt in de aardatmosfeer. Maar wetenschappers onderzoeken manieren om ook dit afval nuttig te maken. Op lange tochten, zoals Marsreizen, zou poep bijvoorbeeld in de wanden van het ruimteschip kunnen worden gestopt, als bescherming tegen straling.
Bronnen: Frontiers in Microbiology, New Atlas, New Scientist
Beeld: NASA
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!