Kunnen we binnenkort tanden terug laten groeien?

Tim Tomassen

19 juli 2023 15:00

Iemand met mond open bij de tandarts, tanden zijn te zien.

Japanse onderzoekers willen met een medicijn tanden terug laten groeien. Ze gaan binnen een jaar beginnen met de eerste tests met mensen.

Sommige dieren, zoals haaien en krokodillen, verliezen tijdens hun leven nogal wat tanden. Dat is geen probleem, ze groeien namelijk gewoon weer terug. Bij mensen, en bijna alle zoogdieren, gebeurt dat niet. Zij moeten het doen met alleen hun melk- en volwassengebit. Maar Japanse onderzoekers denken een medicijn te hebben bedacht dat het mogelijk maakt om een derde set tanden te laten groeien.

Lees ook:

Bek vol tanden

De onderzoekers bouwen voort op hun eerdere ontdekkingen. Zo zagen ze al dat muizen die meer dan de gebruikelijke achttien tanden hadden een bepaald gen misten. Dat missende gen bevat het bouwplan voor het eiwit USAG-1 – dat dus niet aanwezig was in de onderzochte muizen. Daaruit concludeerden ze dat dit eiwit tandformatie onderdrukt en dat de afwezigheid ervan leidt tot de aanmaak van extra tanden.

In een later onderzoek keken de Japanners naar muizen met een aangeboren afwijking waardoor ze minder of geen tanden hadden. De onderzoekers ontwikkelden vervolgens een antilichaam dat kon binden aan USAG-1 waardoor dat eiwit niet meer functioneerde. Muizen die deze antilichamen kregen toegediend, begonnen weer tanden te vormen.

Droom van elke tandarts

De wetenschappers maken nu bekend dat het bijna tijd is voor de eerste klinische tests met proefpersonen. Ze staan gepland voor juli 2024 en zijn gericht op kinderen met genetische tandafwijkingen. Maar de onderzoekers zijn optimistische en verwachten dat de techniek in 2030 klaar is voor algemeen gebruik. Dus ook als je door een ongeluk een tand verliest.

“Het laten groeien van nieuwe tanden is de droom van elke tandarts”, zegt hoofdonderzoeker Katsu Takahashi tegen de Japanse krant The Mainichi. “Ik werk hier al aan sinds ik afgestudeerd ben. En ik heb er altijd alle vertrouwen in gehad dat het me zou lukken.”

“Dit fundamentele onderzoek uit Japan is een belangrijk stukje van de puzzel naar het teruggroeien en aanmaken van nieuwe tanden, maar het zal nog veel onderzoek vereisen voordat dit realiteit wordt”, zegt tandarts-parodontoloog Tim Thomassen tegen KIJK Magazine. “Om tanden die verloren zijn gegaan door een ongeluk of agenesieën (ontwikkelingsstoornissen) te vervangen, zijn naast implantaten ook autotransplantaties al een tijd mogelijk. Hierbij wordt een tand van dezelfde patiënt van de ene plek naar de andere plek in de mond verplaatst.” Volgens Thomassen zullen medisch-ethische vraagstukken ook een grote rol spelen bij de volgende fase van het Japanse onderzoek: van een laboratoriumsetting naar echte mensen. “Hoewel er veelbelovende resultaten zijn in laboratoriumomgevingen, is (een betaalbare) toepassing in de klinische praktijk nog ver weg.”

Bronnen: Science, Biochmical and Biophysical Research Communications, The Mainichi

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!