Nieuw ontdekte dinosoort Lokiceratops had reusachtige hoorns

Marysa van den Berg

20 juni 2024 14:00

Artistieke impressie van Lokiceratops

Artistieke impressie van Lokiceratops. Beeld: Andrey Atuchin for the Museum of Evolution in Maribo, Denmark.

Wetenschappers hebben een schedel gevonden van een van de grootste gehoornde dinosauriërs ooit. Vooral zijn hoorns waren indrukwekkend.

Noem eens enkele dinosaurussoorten. Grote kans dat je naast de T-rex ook de Triceratops noemt. Met zijn imposante nekschild en vlijmscherpe hoorns spreekt hij tot de verbeelding. Maar de Triceratops was eigenlijk maar een kleintje vergelijken met de nieuw ontdekte gehoornde dinosaurus Lokiceratops. Een team van Amerikaans en Canadese paleontologen vond zijn schedel vlak bij de grens tussen de VS en Canada en schrijft erover in PeerJ.

Lees ook:

Loki’s gehoornde gezicht

De Lokiceratops behoorde tot de zogenoemde ceratopsiërs, een groep gehoornde dino’s. Hij vormt de vijfde van deze groep uit dezelfde gesteentelaag. “Dat is echt bijzonder, want dat betekent dat alle vijf in precies hetzelfde gebied in precies dezelfde tijd leefden”, geeft paleontoloog en ceratopsiër-expert Leon Claessens van de Universiteit Maastricht aan.

De nieuwe ceratopsiër moet een lengte van 6,7 meter en een gewicht van 11.000 kilogram hebben gehad. Dat is driemaal zo groot en zwaar als een neushoorn (en tweemaal de Triceratops). Maar in tegenstelling tot dit moderne zoogdier, bezat ‘Loki’ geen hoorn op de neus. In plaats daarvan had hij een reusachtig nekschild en diverse hoorns. De grootst twee, die uit zijn nekschild staken, zijn de grootste ooit gevonden bij een dino.

Juist vanwege die hoorns noemt de onderzoeksgroep de dino dan ook Lokiceratops rangiformis. Het woord Lokiceratops kan vertaald worden naar ‘Loki’s gehoornde gezicht’ (het gezicht van de Noorse god Loki) en rangiformis verwijst naar verschillende lengtes van de hoorns (net zoals het asymmetrische gewei van de kariboe, Rangifer tarandus).

Grote biodiversiteit

Het leefgebied van Loki was de oostkust van het eilandcontinent Laramidia. Dit continent ontstond nadat het huidige Noord-Amerika zo’n 100 miljoen jaar geleden in tweeën brak. Daarna was het stuk land de speelbal van gebergtevorming (de Rocky Mountains) en klimaatveranderingen. Daardoor kwam er er een heel smalle moerasachtige kuststrook voor de ceratopsiër-voorouders beschikbaar.

De onderzoekers denken dat juist die geografische isolatie de trigger was tot het ontstaan van maar liefst vijf ceratopsiërs rond de 92 miljoen jaar geleden in hetzelfde gebied. “Je ziet het zo voor je; allerlei grote planteneters met net iets andere vormen of aantallen hoorns op hun grote schedel”, droomt Claessens weg. “Waarschijnlijk verschilden hun koppen ook van kleur en maakten ze andere geluiden. Een heel divers ecosysteem, waar al die verschillende dino’s samenleefden, maar ieder op zijn eigen vrij kleine stukje kustvlakte.”

Lokiceratops en drie andere ceratoposiërs die in dezelfde kuststreek leefde op het eilandcontinent Laramidia zo'n 92 miljoen jaar geleden.
Lokiceratops en drie andere ceratoposiërs die in dezelfde kuststreek leefde op het eilandcontinent Laramidia zo’n 92 miljoen jaar geleden. Beeld: Fabrizio Lavezzi © Evolutionsmuseet, Knuthenborg.

Dat verschilt volgens de onderzoekers bij wat we tegenwoordig zijn bij de meeste zoogdieren: daar bestrijken soorten vaak een veel groter gebied. “Het laat zien dat we nog veel kunnen leren over hoe landschaps- en klimaatveranderingen de evolutie van deze grote planteneters hebben aangedreven”, geeft Claessens aan. “En dat de biodiversiteit van dinosauriërs veel groter is dan we dachten en dat we dus nog veel nieuwe soorten kunnen ontdekken. Een mooie kans dus voor (aspirant)-paleontologen.”

Bronnen: PeerJ, University of Utah via EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!