Onderzoekers brengen tocht van wolharige mammoet in kaart

Roeliene Bos

19 januari 2024 12:00

Onderzoeker neemt een monster van een slagtand van een mammoet.

Onderzoeker Karen Spaleta neemt een monster van een mammoetslagtand. Bron: University of Alaska Fairbanks.

Een team van internationale onderzoekers ontdekte hoe een 20-jarige wolharige mammoet duizenden kilometers over Noord-Amerika wandelde. 

Onderzoekers van onder meer McMaster University en de University of Alaska Fairbanks ontdekten hoe een vrouwelijke 20-jarige mammoet 14.000 jaar geleden over de aarde zwierf. Ze liep ruim duizend kilometer in drie jaar, van Noordwest-Canada naar Alaska. Daar kwam ze aan haar einde. Waarschijnlijk door toedoen van de mens.

Lees ook:

Slagtandonderzoek

De mammoet die in dit onderzoek centraal stond, kreeg de naam Élmayuujey’eh. Ze werd gevonden in de archeologische site Swan Point in Alaska. Op dezelfde plek lagen ook een baby- en een jonge mammoet. Binnen een straal van tien kilometer vonden onderzoekers nog meer mammoetresten. Ze concludeerden dat deze regio een ontmoetingsplek was voor twee kuddes mammoeten, die familie van elkaar waren.

Die conclusie trokken ze op basis van DNA-onderzoek en informatie die te vinden was in de slagtand van mammoet Élma. Mammoetslagtanden groeien op eenzelfde manier als een boomstam: laagje voor laagje. De samenstelling van iedere laag is afhankelijk van het dieet van de mammoet en waar hij geweest is. Met een zogeheten stabiele-isotopenanalyse onderzochten de onderzoekers de samenstelling van de slagtand nauwkeurig. Zo ontvouwde zich het verhaal van Élmayuujey’eh.

Het leven van Élma de mammoet

Het vrouwtje werd geboren in het Canadese territorium Yukon. Ze begon haar wandeltocht waarschijnlijk toen ze een jaar of tien was. Na duizenden kilometers kwam ze aan in Alaska, waar ze bleef plakken. Ze had inmiddels ook jongen gekregen. 

Uit haar slagtanden bleek dat ze niet ondervoed was toen ze overleed. Sterker nog: ze leek zelfs erg gezond. Het is dan ook waarschijnlijk dat ze het slachtoffer is geworden van onze jagende voorouders. Élma overleed in hetzelfde seizoen als waarin onze voorouders hun jagerskamp opsloegen. Uit onderzoek blijkt dat zij de plek van hun kampementen baseerden op de ontmoetingsplekken van mammoeten. Zoals Swan Point. 

De mammoet en de mens

Ruim een half miljoen jaar was de wolharige mammoet de koning van de noordelijke graslanden. Daar aten ze zich vol met boterbloemen, gras en mos. Toen het klimaat opwarmde en de graslanden plek maakten voor bossen, kreeg de prehistorische olifant het zwaar. Zijn natuurlijke habitat verdween en hun aantal nam steeds verder af.

De mens gaf de mammoet waarschijnlijk de genadeklap. Onze voorouders gebruikten zijn slagtanden en huid voor de bouw van hutten. Zo’n 4000 jaar geleden stierf de mammoet definitief uit. Over hoe de dieren zich een weg baanden door plekken waar steeds meer mensen woonden, was nog weinig bekend. Dat maakt de informatie uit dit onderzoek zo waardevol. 

Bron: ScienceAdvances 

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!