Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De tijd dat we met een speer op jacht gingen, ligt achter ons. Toch zien wilde dieren ons nog steeds als het engste roofdier van allemaal. Dat blijkt uit een nieuwe studie.
Misschien vind je jezelf geen roofdier, maar uit verschillende studies blijkt dat wilde dieren de mens wel zo zien. Bioloog Lana Zanette van Western University (Canada) onderzoekt al jaren de angst voor de mens. Daarvoor reisde ze naar verschillende uithoeken, van Afrika tot Australië. Haar nieuwste studie vond plaats op dat laatste continent.
Lees ook:
Mens als roofdier
In Afrika bleken verschillende diersoorten – waaronder giraffes, hyena’s en olifanten – twee keer zo snel weg te rennen als ze een geluidsopname van een mens hoorden, dan van een leeuw. Uit vergelijkbare studies in Azië, Europa en Noord-Amerika blijkt hetzelfde. Mensenopnames bleken twee keer zo eng als opnames van roofdieren van dat continent.
De vraag of dit ook voor Australische dieren geldt, stond nog open. Australische prooidieren worden vaak als naïef gezien als het op roofdieren aankomt. Dat komt met name omdat het aantal roofdieren uit de zoogdierklasse daar relatief laag ligt. Daardoor is het evolutionaire instinct om weg te rennen bij prooidieren een beetje achtergebleven. Maar volgens Zanette vergeten we dan een roofdier dat er al 50.000 jaar rondloopt: de mens.
Geluidsopnames testen
Om de hypothese te testen dat ook Australische dieren mensen het engst vinden, trok ze naar het eiland Tasmanië. Op dertien verschillende locaties zette ze een videoval met aangesloten luidsprekers neer. Kwam een dier in zicht, startte automatisch na drie seconden een geluidsopname die tien seconden zou duren. Alle opnames waren 60 decibel en werden op een afstand van 10 meter afgespeeld. Zo is het geluid hoorbaar, maar niet zo hard dat het dier schrikt.
De geluidsopnames waren van een man of vrouw die rustig praat, een blaffende hond, een grommende Tasmaanse duivel, een huilende wolf en een blatend schaap. Het schaap was het controlegeluid. Om ervoor te zorgen dat alle opnames gelijkmatig aan de beurt kwamen, kregen ze allemaal zestien minuten de tijd. Stel dat een wallaby de videoval activeerde en een schaap te horen kreeg, zouden alle dieren die binnen zestien minuten op dezelfde plek aankwamen, ook een schaap horen. Daarna was een andere geluidsopname aan de beurt.
De keuze voor een wolvengeluid is misschien vreemd. Er zijn immers geen wolven in Australië. Maar uit eerder onderzoek bleek dat verschillende hertensoorten op wolvengeluiden reageerden, ook als die in de regio waren uitgeroeid. Honden worden gebruikt voor de jacht in Australië, waaronder op pademelons (kangoeroe), roodnekwallaby’s en voskoesoes (buideldier). De verwachting was dus dat deze soorten zouden reageren op hondengeblaf.
De resultaten
In totaal maakte Zanette 684 video-opnames, verspreid over de dertien locaties. Ze filmde 101 grijze reuzenkangoeroes, 121 damherten, 139 roodnekwallaby’s, 147 Tasmaanse pademelons en 176 voskoesoes.
En jawel, ook in Australië reageerden wilde dieren het heftigst op pratende mensen. Gemiddeld renden de prooidieren 2,4 keer zo snel weg als ze een mensenstem hoorden. Die resultaten zijn vergelijkbaar met eerdere studies op andere continenten. Honden werden na de mens als het bedreigendst gezien. Het schaap werd door geen van de prooidieren als een duidelijke bedreiging gezien.
De soort die überhaupt het vaakst op de vlucht sloeg, was de wallaby. Hij rende 26 keer zo vaak weg van een mens als van een schaap. De kangoeroe rende in gemiddeld 30 procent van de gevallen weg. De voskoesoe rende gemiddeld in 18 procent van de gevallen weg, maar vond de mens duidelijk het engst. Hoorde hij een man of vrouw praten, rende hij in ruim 27 procent van de gevallen weg. Die opname trok het gemiddelde dus flink omhoog.
Volgens Zanette heeft de angst voor de mens gevolgen op de voortplanting van wilde dieren. Uit onderzoek blijkt namelijk dat alleen al de angst voor roofdieren de voortplanting remt. Hoe vaker ze ons horen, hoe meer we het voortbestaan van sommige soorten (onbedoeld) beperken.
Bron: Proceedings of the Royal Society B
Beeld: Tier Und Naturfotografie J und C Sohns/Getty Images