Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Chinese onderzoekers zijn erin geslaagd om het verouderingsproces in Java-apen te verminderen met behulp van een diabetesmedicijn.
Wetenschappers van de Chinese Academy of Sciences (CAS) hebben een belangrijke ontdekking gedaan in de strijd tegen veroudering. Metformine, een medicijn dat normaal gesproken wordt gebruikt door mensen met diabetes type 2, lijkt veroudering te kunnen vertragen.
Lees ook:
Apen op de proef
Volwassen, mannelijke Java-apen kregen 40 maanden lang het medicijn toegediend. Bij medicijnonderzoek valt de keuze wel vaker op deze apensoort, vanwege de hoge genetische overeenkomsten die ze hebben met de mens. Onderzoekers volgden vervolgens de effecten van het diabetes-medicijn met behulp van medische beeldvorming, lichamelijke evaluaties, bloedonderzoeken en het in kaart brengen van het DNA van de apen.
18 voor altijd
Metformine bleek verschillende tekenen van veroudering tegen te gaan. Zo hadden de apen verbeterde cognitieve vaardigheden, zoals geheugen en leervermogen. Ook stierf de hersenschors van de behandelde apen minder snel af, kwam tandverlies minder vaak voor, en werden tekenen van veroudering in organen zoals de lever en het hart vertraagd.
De transcriptoom-leeftijd verwijst naar hoe oud een cel lijkt te zijn op basis van de activiteit van zijn genen. De onderzoekers ontdekten dat metformine deze biologische leeftijd van verschillende celtypen flink verlaagde, waardoor het verouderingsproces bij de apen werd vertraagd. Het ging om cellen afkomstig uit onder andere de lever, longen en spieren. Dit effect was het grootst in zenuwcellen, met een verschil van wel 6 jaar. Dit is te vergelijken met 18 jaar bij de mens.
Van muis naar mens
Hoe zorgt dit medicijn voor al deze positieve effecten? Metformine activeert een proces dat cellen instrueert om antioxidanten aan te maken. Deze antioxidanten neutraliseren schadelijke stoffen die zich binnen een cel bevinden, ook wel vrije radicalen genoemd. Alle bovengenoemde processen, zoals het achteruitgaan van het geheugen en leervermogen, worden beïnvloed door de schade die vrije radicalen kunnen aanrichten.
De resultaten van dit onderzoek sluiten aan bij eerdere studies, die er eveneens op wezen dat metformine veroudering tegen zou kunnen gaan, maar dan bij muizen. Het onderzoek van de CAS is het eerste dat daadwerkelijk de vertaalslag heeft gemaakt naar primaten, de orde van zoogdieren waar de mens ook onder valt. Moleculair geneticus Alex Soukas beschrijft het onderzoek in Nature als “het meest kwantitatieve, grondige onderzoek naar de werking van metformine dat ik buiten muizen heb gezien”.
Maar er is ook kritiek. Rafael de Cabo, een wetenschapper die gespecialiseerd is in veroudering, wees Nature er bijvoorbeeld op dat het zorgwekkend is dat er geen vrouwelijke apen zijn meegenomen in het onderzoek.
Wondermiddel?
Toch zijn het spannende resultaten. Als vervolgonderzoek bij mensen dezelfde positieve effecten laat zien, zou metformine kunnen functioneren als een preventieve behandeling tegen verschillende ouderdomsziekten. Mogelijk zou het medicijn risico’s op neurodegeneratieve aandoeningen zoals alzheimer en parkinson kunnen verlagen. Bij deze ziektes speelt namelijk oxidatieve stress – schade door vrije radicalen – een grote rol.