Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
In testikels van mannen en honden troffen wetenschappers de minuscule plasticdeeltjes aan, waarvan sommige soorten het aantal zaadcellen verlagen.
Een paar jaar terug vonden wetenschappers piepkleine plasticdeeltjes – microplastics – in menselijke longen, bloed en zelfs in de placenta. Nu kunnen we de testikels aan dat lijstje toevoegen, zo ontdekten wetenschappers van de Universiteit van New Mexico. Welke schade die microplastics het mannelijk geslachtsorgaan aandoen weten ze nog niet precies, maar vermoedelijk verlagen ze het aantal zaadcellen. Ze schreven erover in vakblad Toxicological Sciences.
Lees ook:
Microplastics vind je overal
Microplastics zijn deeltjes die tussen de 1 micrometer en 5 millimeter groot zijn. Ze komen vrij bij het afbreken van grotere plastic objecten (zoals petflessen of cosmeticaproducten).
Omdat ze zo ontzettend klein zijn – en doordat er wereldwijd zo enorm veel spullen van plastic zijn gemaakt – komen de deeltjes overal voor: in oceanen, de aarde, regenwater en zelfs in de lucht.
Eerder vonden onderzoekers al microplastics in de longen en het bloed van mensen, en in 2021 ook in de placenta van zwangere vrouwen. Vermoedelijk verstoren deze deeltjes de hormonale huishouding, en daarmee mogelijk vruchtbaarheid en zwangerschap.
Ziekenhuizen zien een opvallende afname in spermakwaliteit bij mannen, daarom was het voor de wetenschappers aan de Universiteit van New Mexico reden voor onderzoek naar de plasticdeeltjes in testikels van mannen. Ter vergelijking deden ze dit ook voor hondentestikels, omdat deze huisdieren in dezelfde omgevingen als mensen leven en een vergelijkbare spermatogenese (ontwikkeling en deling van spermacellen) hebben.
Testikels van mannen en honden
De Amerikanen onderzochten in het laboratorium testikelweefsel van 23 overleden mannen (leeftijd: 16-88 jaar) en van 47 gecastreerde honden. Ze gebruikten een analysemethode genaamd pyrolyse-gas chromatography/mass spectrometry (Py-GC/MS): een mond vol, maar het komt erop neer dat alle ‘ingrediënten’ in de weefsels worden gescheiden met chemische middeltjes en hitte. In het restant sporen ze vervolgens de microplastics op.
Het resultaat drukt zich uit in een hoeveelheid microgram microplastic per gram onderzocht materiaal (µg/g). En daar kwam uit: in alle testikelsamples zaten microplastics – in de menselijke bijna drie keer zo veel (330 µg/g) als in de hondenweefsels (123 µg/g). Deze hoeveelheid was ook opvallend hoger dan die in de eerder onderzochte placenta’s.
Polyethyleen en PVC
Het meest voorkomende type plastic in alle weefsels, was polyethyleen (PE) – waar plastic tassen en flessen van zijn gemaakt.
In de hondentestikels zat ook een hoge hoeveelheid polyvinylchloride (PVC) – de plasticsoort gebruikt voor bijvoorbeeld speelgoed, kinderservies, emmers en rioleringen.
PVC verlaagt aantal zaadcellen
Of de plasticdeeltjes schade aan het geslachtsorgaan aanrichtten, onderzochten ze door het sperma te controleren op de hoeveelheid zaadcellen. Dit konden ze alleen doen met de dierentestikels, omdat deze samples nog vers waren (de menselijke weefsels kwamen uit gekoelde voorraden van zeven jaar oud, de spermacellen hierin leefden al niet meer).
En die lieten een opvallende correlatie zien: hoe hoger de hoeveelheid PVC, des te minder zaadcellen het sperma bevatte. (Dit was overigens niet het geval voor polyethyleen.)
Een zorgwekkend resultaat, want dit kan betekenen dat microplastics zoals PVC de spermakwaliteit verlagen. Vermoedelijk doen ze dat door spermatogenese en de hormoonhuishouding te verstoren.
Minderen met plastics
Mannen komen dus al op vroege leeftijd – in ieder geval vanaf 16 jaar oud – in contact met microplastics, en mogelijk verklaart dat de verminderde vruchtbaarheid die ziekenhuizen de laatste jaren hebben waargenomen.
Maar onderzoeksleider Xiaozhong Yu laat in een persbericht weten dat ze dit nog niet met alle zekerheid kunnen zeggen. “De langetermijneffecten zijn nog onduidelijk, daar willen we met vervolgonderzoek achter komen. Voor nu willen we mensen wel bewust maken van het mogelijke gevaar van microplastics, en adviseren het gebruik en contact te minderen zover dat kan.”
Bronnen: Toxicological Sciences, University of New Mexico, Popular Sciences
Beeld: Westend61/Getty Images