Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Een enkeltje Antarctica? Mosselen en krabben reizen gemakkelijk naar de andere kant van de wereld door ‘aan boord’ te gaan van schepen. Maar zo’n tripje is niet zonder gevaar.
Met vrachtschepen meeliften naar de Zuidpool klinkt als een spannend avontuur. Mosselen, krabben en zeepokken over de hele wereld zijn het daar mee eens. Uit onderzoek van de Universiteit van Cambridge en het British Antarctic Survey blijkt namelijk dat Antarctica wordt blootgesteld aan zeeleven uit exotische gebieden. En dat is gevaarlijk, schrijven de onderzoekers in het wetenschappelijk blad Proceedings of the National Academy of Science.
Lees ook:
Biovervuiling
Niet alleen wij, maar ook dieren reizen wat af. Zo zijn er sinds 1900 ongeveer 800 buitenlandse organismen in Nederland bij gekomen. Sommige daarvan vormen geen bedreiging voor het bestaande ecosysteem, in andere gevallen brengen de dieren het milieu uit balans. Dan spreken we van invasieve exoten.
Mensen verspreiden exoten vaak onbedoeld. Met name de scheepvaart speelt een belangrijke rol in de migratie van dieren. Boten zijn namelijk vatbaar voor biovervuiling: een proces waarbij organismen op ongewenste oppervlakten gaan leven. Als een schip lang genoeg stilligt, klampen verschillende zeebeestjes zich vast aan de romp voor een gratis uittocht.
Het onderzoeksteam van Cambridge bestudeerde met satellietbeelden hoe biovervuiling de Zuidpool beïnvloedt. Zo bleek dat Antarctica vanuit 1581 verschillende havens wordt bezocht, met elk een vreemd en gevaarlijk arsenaal aan zeedieren.
Van pool tot pool
De onderzoekers maken zich vooral zorgen om de dieren die vanuit de Noordpool komen aangevaren. Deze soorten gaan goed om met ijskoude temperaturen, dus de kans is groter dat ze zich langs de Antarctische kusten vestigen.
En dat moeten we niet hebben. Tot nu toe leefden de inheemse diersoorten van Antarctica zo’n 15 tot 30 miljoen jaar in isolatie. Deze bewoners zijn daarom niet bestand tegen overzeese vreemdelingen. Zo hebben mosselen geen concurrenten of natuurlijke vijanden in Antarctica en roven krabben op een manier waar geen enkele Antarcticaanse prooi tegen opgewassen is.
Schepen schrobben
Er zijn al regels die de unieke flora en fauna op het continent moeten beschermen. Zo zijn er zes zogeheten poorthavens vlakbij het poolgebied waar je als schipper langs kunt varen voor je naar de Zuidpool trekt. Als je in een van deze havens aanlegt, moet je het schip stevig schrobben voor je verder mag: geen enkele verstekeling kan de pool bereiken.
Maar strenge maatregelen in zes poorthavens zijn nutteloos als schepen in één keer het poolgebied binnenkomen vanuit een van de 1575 restrictieloze locaties. De onderzoekers pleiten daarom voor strengere regels in meer havens. Anders zijn binnenkort zelfs de inheemse organismen ver van huis.
Bronnen: Proceedings of the National Academy of Science, BBC, Compendium voor de Leefomgeving
Beeld: Proceedings of the National Academy of Science.