Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Onderzoek wijst uit dat de Mount Everest al jarenlang groeit doordat een rivier de aardkorst daar lichter heeft gemaakt.
Mount Everest staat al eeuwen bekend als de hoogste berg ter wereld. Nu blijkt dat de berg afgelopen jaren ook nog gestaag is gegroeid door de erosie van een nabijgelegen rivier. Onderzoek, gepubliceerd in Nature Geoscience, toont aan dat de Mount Everest hierdoor op dit moment 15 tot 50 centimeter hoger is dan 89.000 jaar geleden.
Lees ook:
Gewicht lozen
Volgens de onderzoekers van University College London is dit het gevolg van een proces dat isostatische opheffing heet. Dit ontstaat wanneer delen van de aardkost lichter worden doordat er massa, zoals gesteente of ijs, verdwijnt. De aardkorst ervaart zo minder zwaartekracht waardoor de opwaartse druk, afkomstig van de onderliggende aardmantel, een groter effect heeft en zo het gebergte omhoog duwt.
De isostatische opheffing in het Himalaya-gebied komt volgens het onderzoek door de Arun-rivier, die 75 kilometer ten oosten van Mount Everest ligt. Ongeveer 89.000 jaar geleden voegde deze rivier zich bij het Kosi-rivierennetwerk. Door deze samensmelting werd er aanzienlijk meer water door de rivier geleid, met als gevolg een sterkere stroming en dus ook meer erosie van het rivierbed. De Arun-rivier heeft door de jaren heen miljarden tonnen aan aarde en gesteente weggespoeld. De aardkorst in dit gebied is daardoor steeds lichter geworden en dus gaan stijgen.
Modelmethode
De wetenschappers analyseerden gps-metingen om de jaarlijkse opwaartse beweging van Mount Everest nauwkeurig te volgen. Deze laten zien dat de berg per jaar gemiddeld 2 millimeter stijgt. Ook maakten ze gebruik van geologische modellen, waarbij het verloop van de Arun-rivier werd gereconstrueerd. Zo onderzochten ze de relatie tussen riviererosie en isostatische opheffing.
Riccardo Riva, geowetenschapper aan de TU Delft, vraagt zich echter af hoe nauwkeurig de modellen van de onderzoekers zijn. Volgens hem is het namelijk erg moeilijk om voor zo’n relatief klein gebied als de Mount Everest een accuraat model te maken.
De geowetenschapper geeft bovendien aan dat smeltende ijskappen er ook voor zorgen dat de bergtop stijgt, dat hebben de onderzoekers niet meegenomen in hun berekeningen. Het lijkt hem daarom interessant als dat in vervolgonderzoek wel wordt gedaan. Volgens Riva zou een holistische aanpak, waarin al deze variabelen worden meegenomen in één model, waardevol zijn.
Gewonnen grond
De Mount Everest is niet de enige bergtop die beïnvloed wordt door isostatische opheffing. Nabijgelegen pieken doormaken namelijk een vergelijkbaar proces en groeien ook. De resultaten van dit onderzoek kunnen een bijdrage leveren aan toekomstige voorspellingen over de groei van bergen in de Himalaya.
Meerdere plekken op aarde hebben te maken met isostatische opheffing, met bijzondere gevolgen. In delen van Scandinavië stijgt de aardkorst bijvoorbeeld nog steeds door het wegsmelten van kilometers dikke gletsjers 10.000 jaar geleden. In sommige regio’s stijgt het land hier zelfs sneller dan de zeespiegel, waardoor havens moeten worden verplaatst vanwege het terugtrekkende water.
Bron: Nature