Meer dan honderd jaar na de ontdekking van deze bloedrode gletsjer zijn wetenschappers er eindelijk achter waar deze verkleuring nou echt vandaan komt.

Het lijkt wel een gigantisch bloedbad tussen de ijstoppen. Dit deel van de Taylorgletsjer in Antarctica werd voor het eerst waargenomen in 1911 door de Britse geoloog Thomas Griffith Taylor. Hij omschreef het verschijnsel als een bloedwaterval – en dat werd uiteindelijk ook de naam van deze zoutwaterval. Een opvallende verkleuring waar zelfs een eeuw na de ontdekking nog geen logische verklaring voor bleek te zijn. Tot nu.

Lees ook:

• Wat een plaatje: Antarctica krijgt roze gloed
• Nieuw meer onder Antarctica-ijs ontdekt
• Vuurbal ontplofte boven Antarctica jaren geleden

IJzer

In eerste instantie werd de kleur van het ijs toegeschreven aan rode algen, maar niet veel later ontdekten onderzoekers dat het ijs rood kleurt omdat het rijk is aan ijzer. Wanneer ijzer in contact komt met zuurstof en water oxideert het en krijgt het een roestkleur.

Maar waar komt het ijzer vandaan? In 2018 werd al ontdekt dat er diep onder het zoete ijs een grote vloeibare zoutwaterbron zit. Dit water was ook ijzerhoudend maar hoe dat ijzer daar kwam bleef ondanks scheikundig onderzoek een raadsel.

Nanospheres

Wetenschappers van de Johns Hopkins universiteit troffen nu met een elektronenmicroscoop ijzerrijke nanospheres aan in het ijs. Dit zijn piepkleine bolvormige moleculen die tien keer kleiner zijn dan een rode bloedcel. Deze minuscule deeltjes bleken afkomstig te zijn van micro-organismen die al eeuwen onder het ijs leven en in grote getalen aanwezig zijn in de Taylorgletsjer. Ze schrijven erover in het wetenschappelijke tijdschrift Frontiers.

De deeltjes bestaan naast ijzer ook nog uit andere componenten zoals calcium, aluminium en natrium. Na eeuwen onder het ijs te hebben gezeten en eindelijk blootgesteld te worden aan zuurstof en zonlicht zorgt deze compositie ervoor dat het ijs een rode kleur krijgt waar het de naam ‘bloedwaterval’ aan te danken heeft.

Maar waarom hebben onderzoekers deze deeltjes niet eerder gevonden? Dat komt omdat ze vooral zochten naar mineralen. En je raadt het al, dat zijn deze deeltjes niet. Mineralen hebben een heel herkenbare kristalstructuur, en wetenschapers gebruikten voornamelijk onderzoeksmethodes om die structuur in het ijs te zoeken. Nanospheres zien er compleet anders uit en zijn daarom lange tijd niet gedetecteerd.

Microscopische marsmannetjes

Deze vondst van nanospheres is niet alleen interessant omdat we nu weten waar de rode gloed vandaan komt, maar ook omdat dit nuttige informatie kan zijn in het zoeken naar buitenaards leven.

Op Mars zit er namelijk ook vloeibaar water onder dikke ijslagen. In de zoektocht naar (tekenen van) leven wordt nu gezocht naar mineralen, maar misschien zijn nanospheres wel een betere aanwijzing. De onderzoekers suggereren daarmee dat de Marsrover wellicht niet compleet genoeg is om buitenaards leven te zoeken, al is het plaatsen van de benodigde elektronenmicroscoop op een rover niet heel praktisch vanwege zijn formaat en energiebehoefte.

Bronnen: Frontiers in Astronomy and Space Sciences, Science alert, Cambridge

Beeld: National Science Foundation/Peter Rejcek

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!