Factchecken is hot: alles wat politici en anderen in de media beweren, wordt tegenwoordig gecontroleerd door speciale websites, krantenrubrieken en onderzoeksgroepen om fake news te weren. Maar nepnieuws is van alle tijden. Drie voorbeelden van ver voor het internettijdperk.
1) Vreemde maanwezens
Staartloze bevers, eenhoorns, mensen met vleermuisvleugels. De maan zat vol fascinerende wezens, volgens een artikel in een New Yorkse krant uit 1835. De ontdekking zou zijn gedaan door Sir John Herschel, een beroemde astronoom uit die tijd. Herschel wist echter van niets; een journalist had het verhaal verzonnen.
2) De aliens zijn gearriveerd!
Paniek onder Amerikaanse radioluisteraars in 1938. Veel mensen dachten dat het hoorspel War of the worlds, over een invasie van Marsbewoners, een echt nieuwsverslag was. De Tweede Wereldoorlog dreigde, dus sommigen merkten niet eens op dat het over aliens ging. Overigens zouden krantenberichten van destijds over massa’s vluchtende mensen ook nepnieuws zijn, of minstens flink overdreven.
3) Kaarsen van lijkenvet
In oorlogstijd circuleren er altijd bizarre geruchten over de vijand. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verscheen een luguber verhaal in Britse kranten. De Duitsers zouden lijken van de slagvelden naar een fabriek brengen. Daar werd het vet uit de lichamen gehaald en verwerkt in kaarsen en smeermiddel. Het bleek een broodjeaapverhaal.
Dit is een kader uit het artikel ‘Fuck de feiten!’ te vinden in KIJK 10/2017. Dit nummer ligt in de winkel vanaf 21 september tot en met 18 oktober.
Tekst: Anouk Broersma
Meer informatie:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!