Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Onderzoekers van de Duitse Goethe-universiteit maakten bijzondere opnames ín een bijenkorf. Bekijk de beelden.
Bijen zijn meesterlijke bouwers. Hun honingraten zijn opgebouwd uit zeshoekige cellen die perfect lijken afgemeten. Hoe de insecten deze kunstwerken maken, is nog altijd een boeiend onderzoeksonderwerp voor wetenschappers.
Wat net zo interessant (of misschien nog wel interessanter) is, is wat zich binnenin zo’n honingraat allemaal afspeelt. Tuurlijk, de koningin scharrelt erin rond en werkbijen vliegen af en aan. Maar wat gebeurt er nog meer in dit bijenhoofdkwartier? Duitse onderzoekers probeerden dat uit te vogelen.
Lees ook:
Bijenkolonie
Een bijenkolonie bestaat uit een koningin, werkbijen en darren. Zowel de koningin als de werksters (altijd vrouwtjes) worden uit bevruchte eitjes geboren. Darren zijn altijd mannetjes en zijn geboren uit onbevruchte eieren. Verder kan alleen de koningin – die het hoofd van de kolonie is geworden doordat ze als larf speciaal sap kreeg toegediend – bevruchte eitjes leggen.
Werkbijen besteden een groot deel van hun tijd aan het bouwen van nesten, het zoeken naar voedsel, het verzorgen van de larven, het netjes houden van de bijenraat en, indien nodig, de vesting verdedigen tegen indringers. Veel van deze activiteiten vinden plaats in de bijenkorf, maar het is voor wetenschappers niet makkelijk om deze gedragingen te bestuderen. Dat is waar het nieuwe onderzoek om de hoek komt kijken.
Honingraat doormidden
Het team van de Goethe-universiteit in Frankfurt had al eerder opnames gemaakt van bijen in hun raat, maar wilde in dit onderzoek het gedrag van honingbijen in afzonderlijke honingraatsegmenten en zelfs in afzonderlijke cellen vastleggen. Daartoe sneden de wetenschappers voorzichtig een stuk van een bijenkorf af en plaatste dat tegen een glazen wand. Een camera werd voor die plaat gezet.
Het nieuwe beeldmateriaal dat de onderzoekers hierdoor verkregen, biedt een bijzonder inkijkje in het drukke bijenleven. De onderzoekers zagen hoe de koningin eitjes legde, hoe die uitkwamen, hoe de werksters ze verzorgden en voedden. Vooral dat laatst was opmerkelijk: de werkbijen kauwden het voedsel voor en dienden het dan met hun mond aan de larven toe. Gedrag dat het team nog nooit had waargenomen. Verder zag het hoe de werksters nieuwe delen van de bijenkorf opknapten, waarbij soms bestaand nestmateriaal werd gebruikt.
Kannibalen
Een ander opvallend soort gedrag dat de onderzoekers waarnamen, was kannibalisme. Bijen eten soms de eigen larven op om de verspreiding van ziektes tegen te gaan. En in de natuur, als de voedselbronnen op zijn en de bijen snel nutriënten nodig hebben, willen ze ook nog weleens de eigen soort oppeuzelen. Wat een bij ook doet, hij handelt altijd ten gunste van de kolonie. Een bij overleeft in z’n eentje niet, hij heeft zijn metgezellen hard nodig.
Filipp Guerra, moleculair bioloog aan de Wageningen-universiteit en bijenhouder, zegt erover: “De bijenkorf is een van de meest complexe omgevingen om te bestuderen, en het werk dat door de groep van Grünewald is verricht, is uiterst belangrijk. De verdienste van deze studie is dat ze het gedrag van de bijen laat zien aan de hand van prachtige, openbaar toegankelijke video’s, maar ik vind dat de data niet goed worden gepresenteerd. De visualisering van de gegevens is een beetje gesimplificeerd, zodat het onmogelijk is om te weten of de dingen die zij hebben waargenomen echt significant zijn.”
Beeld: Waugsberg/CC BY-SA 3.0