Met een enorme inspanning wordt gewerkt aan Seabed 2030, een project dat als doel heeft om eindelijk eens de bodem van de oceaan in kaart te brengen. Het Nederlandse bedrijf Fugro draagt een steentje bij aan het klaren van deze monsterklus.

In 1610 keek Galileo Galilei als eerste door een telescoop naar Mars. Veel zag hij niet – een vage bol zonder details – maar naarmate de telescopen beter werden, kon het oppervlak van de planeet steeds nauwkeuriger worden bestudeerd. Grote wetenschappers als Giovanni Cassini, William Herschel, Robert Hooke en Christiaan Huygens schetsten in de zestiende en zeventiende eeuw wat ze waarnamen en de Duitse astronomen Johann von Mädler en Wilhelm Beer maakten in 1830 de eerste kaarten van de rode planeet. Een kleine tweehonderd jaar later hebben we onze naaste buur, op gemiddeld 225 miljoen kilometer van de aarde, dankzij Marssondes en Marsrovers zeer gedetailleerd in beeld gebracht. Hoe anders is dat met onze oceanen…

De oude Egyptenaren waren duizend jaar voor het begin van de jaartelling al bezig met wat nu bathymetrie heet: het vastleggen van waterdieptes. Toch weten we nauwelijks hoe de wereld onder de golven er eigenlijk uitziet. Even wat cijfers. De oceanen beslaan 71 procent van het aardoppervlak – bij elkaar zo’n 361 miljoen vierkante kilometer – en daarvan is op dit moment slechts een kleine 20 procent in kaart gebracht. In elk geval gedetailleerd genoeg om er iets nuttigs mee te kunnen doen. Een jaar of drie geleden vonden mensen bij GEBCO (voluit: General Bathymetric Chart of the Oceans, een non-profitorganisatie die bathymetriekaarten van de wereldzeeën maakt) en de Japanse filantropische instelling Nippon Foundation het hoog tijd om daar verandering in te brengen.

GEBCO streeft ernaar om zoveel mogelijk informatie te verzamelen over de oceanen. Maar ondanks alle inspanningen schoot dat niet zo heel erg op en dus riepen de twee instanties Seabed 2030 in het leven. Dit project, dat in 2017 van start ging, heeft het nogal ambitieuze doel om voor eind 2030 de volledige zeebodem in kaart te brengen. Het initiatief wordt nog eens aangejaagd doordat de Verenigde Naties de komende tien jaar hebben uitgeroepen tot de Decade of Ocean Science for Sustainable Development 2021-2030 (‘het decennium van oceaanwetenschap en duurzame ontwikkeling’).

Dit is het begin van het artikel ‘Ontdekkingsreis onder de golven’ te vinden in KIJK 10/2020. Deze editie ligt in de winkel vanaf 17 september tot en met 14 oktober.

Meer informatie:

• The Guardian: Earth’s final frontier: the global race to map the entire ocean floor
• KIJK: Proteus: onderzoeksstation op de oceaanbodem
• GEBCO: Seabed 2030 Project
• FUGRO: The Nippon Foundation-GEBCO Seabed 2030 Project

Beeld: HEINRICH CAESAR BERANN

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!