Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De mens, Homo sapiens, ontstond zo’n 300.000 jaar geleden op de savanne in Afrika. Wanneer trokken mensen de Afrikaanse regenwouden in?
Zou je met een jeep, een teletijdmachine en een verrekijker op safari gaan in het Afrika van 300.000 jaar geleden, dan zou je olifanten, leeuwen en mensen tegenkomen. Want de mens is oorspronkelijk een savannedier. Tegenwoordig leven mensen haast overal, ook in dicht tropisch regenwoud. Wanneer is de mens daar beland?
Vanuit Afrika trokken plukjes mensen alle kanten op. Onder andere naar het Midden-Oosten en van daaruit verder Azië in en naar Europa. Een schedelfragment uit Griekenland is volgens een datering 210.000 jaar oud. Maar oermensen zouden zich pas veel later een weg hebben gebaand in de ondoordringbare regenwouden van Afrika.
Lees ook:
- Homo sapiens hebben mogelijk toch niet hobbit-mensachtige uitgeroeid
- Was de mensheid bijna uitgestorven?
Bos was de grens
Het vroegste bewijs van bosbewoning in Afrika was 18.000 jaar oud. Uit Azië zijn wel oudere resten bekend van mensen die in het regenwoud leefden, van 70.000 jaar geleden. Het idee is dat dicht oerwoud een lastig obstakel is voor mensen die op zoek zijn naar een nieuw woongebied. De bossen zouden zo een natuurlijke grens vormen voor het leefgebied van de mens.
Nieuw onderzoek van het Max Planck Institute of Geoanthropology laat nu zien dat mensen 150.000 jaar geleden al de horde namen.
Bij een opgraving in Ivoorkust in de jaren tachtig werden al stenen voorwerpen gevonden, gemaakt door mensenhanden. Maar het was nog niet mogelijk om de vondsten te dateren. Ook konden de vinders destijds niet nagaan hoe de omgeving erbij lag in de tijd dat de voorwerpen gemaakt zijn. Was het grasland? Bos? Het was niet bekend.
Pollen blijven bewaard
De onderzoekers van het Max Planck Institute gingen naar de oude vindplaats en namen nieuwe bodemmonsters. Ze speurden naar stokoude plantenresten in de bodem. Pollen bijvoorbeeld zijn gemaakt om heel lang goed te blijven. Daarnaast maken planten zogeheten fytolieten aan, die overblijven nadat een plant vergaan is. Ook resten van de waslaag op de bladeren van planten zijn nog lang terug te vinden.
Met de technieken van nu konden de wetenschappers de monsters dateren. Ze zijn zo’n 150.000 jaar oud. Er zaten maar weinig graspollen in de onderzochte bodem. Het gevonden stuifmeel hoort juist bij soorten uit het regenwoud. De plantaardige aanwijzingen tonen aan dat het gebied dicht bebost moet zijn geweest, toen de oermensen er hun stenen spullen achterlieten.
Ook de klimaatmodellen die we tegenwoordig hebben, voorspellen dat het gebied destijds een regenwoud was. Zo laat het onderzoek zien dat mensen al veel eerder het bos in gingen dan we dachten. En de studie kwam net op tijd: de vindplaats is intussen verwoest door mijnbouw.
Bron: Max Planck Institute of Geoanthropology
Beeld: Unsplash, Michael Starkie