Wetenschappers hebben gefilmd hoe olifant Mary doucht met behulp van een tuinslang. En hoe een andere olifant mogelijk een geintje met haar uithaalt.

Dat sommige dieren gereedschap gebruiken weten we al langer. Bekend zijn bijvoorbeeld chimpansees die computerspelletjes spelen, kraaien die met takjes voedsel vergaren en otters die schelpdieren open krijgen door er met een steen op te slaan. Ook olifanten zijn er goed in. Maar Aziatische olifant Mary in de dierentuin van Berlijn is toch wel de kampioen. Zij gebruikt een tuinslang om zichzelf van top tot teen te wassen. Onderzoekers van de Humboldt Universiteit in Berlijn hebben dit gedrag nu gefilmd en geanalyseerd.

Lees ook:

• Zes dieren die gereedschap gebruiken
• Zeeotters die gereedschap gebruiken hebben beter gebit
• Afrikaanse olifanten noemen elkaar bij naam

Systematisch douchen

Het gebruik van de tuinslang is best ingewikkeld. Je hebt te maken met een lang flexibel ding en je moet daarnaast ook rekening houden met de waterstroom. Toch heeft Mary het omgaan ermee zich eigen gemaakt. Ze wast er zich dan ook regelmatig mee.

Bioloog Lena Kaufman en collega’s filmden een aantal douchbeurten van Mary en gingen stap voor stap na hoe de olifant daarbij de tuinslang inzette. Het vrouwtje bleek heel systematisch te werk te gaan. Ze begon met haar voorkant, waarbij ze de tuinslang met haar slurf vlak achter de opening vasthield en daardoor goed kon sturen.

Vervolgens begon Mary aan haar buik en poten, die ze een voor een optilde zodat het water ook de achterkant en onderkant ervan kon bereiken. Ten slotte kreeg haar rug een goede wasbeurt. Daarbij gebruikte ze de lassotechniek; ze pakte de tuinslag dit keer iets verderop beet, en zwaaide het ding vervolgens naar achteren.

In onderstaande video leggen de wetenschappers het douchegedrag van Mary uit en zie je hoe ze wordt gesaboteerd.

Kink in de kabel

Hoewel bijzonder om te zien, is het ook weer niet heel gek dat olifanten kunnen leren hoe ze een tuinslang kunnen gebruiken. Zo’n tuinslang lijkt tenslotte wel een beetje op hun eigen slurf en daarmee wassen ze zichzelf ook, zo geeft Kaufman aan.

Maar de onderzoekers keken verbaasd op toen ze op een extraatje werden getrakteerd. Olifant Anchali kwam bij Mary staan tijdens een van haar douchbeurten en leek de tuinslang te willen saboteren. Ze trok de slang weg bij Mary, tilde hem op en legde er een kink in, waardoor de watertoevoer naar haar soortgenoot even stokte.

Trucjes afkijken

Was het bewuste sabotage? Een tweede voorval doet de onderzoekers vermoeden van wel. Want toen deed Anchali een trunk stamp; ze drukte met haar slurf op de slang en steunde er met haar volle gewicht op. Ook toen werd de waterstroom even onderbroken. Zo’n trunk stamp is bijzonder, want de verzorgers hebben de olifanten juist geleerd niét op de tuinslang te gaan staan.

Rest nog wel de vraag of Anchali een grapje met Mary uithaalde of dat ze gewoonweg gemeen wilde zijn. Dat is lastig te achterhalen. En een ander interessant vraagstuk; halen olifanten in het wild ook dit soort acties met elkaar uit? Of is het alleen voorbehouden aan dierentuindieren, die in contact staan met mensen en daardoor wellicht wat trucjes kunnen afkijken? Dat is voer voor verder onderzoek.

Beelden: Current Biology, Cell Press via EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!