Pijlgifkikker camoufleert zich met felle kleuren

Karlijn Klei

06 juni 2018 08:59

Pijlgifkikker

Schilderskikker. Bron: James B. BarnettBristol University

Het felgekleurde uiterlijk van deze kikkers wijst roofdieren erop dat ze beter iets anders kunnen eten. Als ze de kleurrijke beestjes kunnen vinden natuurlijk.

Je hebt ze vast weleens in een dierentuin gezien: die kleine kikkertjes met felgele of -blauwe vlekken. Maar dit felle kleurenpalet van de giftige pijlgifkikkers schrikt niet alleen roofdieren af, zo toonden onderzoekers aan de Bristol-universiteit onlangs aan. De felle tekeningen zouden gek genoeg ook als camouflage dienen. Het onderzoek werd gepubliceerd in vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences.

Gifkikker

De familie van de pijlgifkikkers staat bekend als een van de meest kleurrijke en giftige beestjes ter wereld. Van oranje met zwarte strepen en blauwe poten, tot felrood met zwarte stippen, felgroen of helder geel, je kunt het bijna zo gek niet bedenken. Zo’n bijzonder kleurenpalet hebben ze niet voor niets – het dient als waarschuwing: “Eet mij niet op, ik ben hartstikke giftig”.

Eén van de leden van deze bijzonder kikkerfamilie is de zeer toepasselijk genaamde schilderskikker (afbeelding hierboven). Met het felle, geel-zwarte patroon dat zijn rug tekent, schrikt ook hij menig roofdier af.

Opvallen

Maar hoe goed de kleurige waarschuwingssignalen ook werken, als prooi is opvallen zelden een écht goede strategie. Zo hebben sommige roofdieren een hoge tolerantie voor de gifstoffen ontwikkeld – tot waarden die voor ons dodelijk zouden zijn.

Andere, voornamelijk wat jongere rovers, zijn simpelweg nog nooit een pijlgifkikker tegengekomen, en hebben nog geen idee dat hun geplande maaltje weleens hun laatste zou kunnen zijn. Dat is gevaarlijk voor hen, maar ook voor de kikker.

Balans

De onderzoekers vermoedden dat afschrikken alleen, dus misschien niet het hele verhaal was. Aan de hand van veldonderzoek in de jungles van het Zuid-Amerikaanse Frans-Guyana, computermodellen en laboratoriumexperimenten onderzocht het team of, en hoe, de schilderskikker met zijn felle kleurpatroon het opvallen en verbergen balanceert.

Uit de resultaten bleek dat hoewel ze van dichtbij niet te missen zijn, de specifieke kleuren en patronen er juist voor zorgen dat het beestje vanaf een afstand opgaat in de omgeving. Deze zogeheten ‘afstandsafhankelijke kleuring’ is een typisch geval van the best of both worlds.

De kans om opgegeten te worden, wordt wel heel klein als je én gecamoufleerd bent, én áls je ontdekt wordt, de giftigheid bijna van je af spat.

Bronnen: EurekAlert!, Bristol University

Beeld: James B. Barnett\Bristol University, Wikipedia CC

Lees ook:

KIJK 6/2018Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!