Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Twee mannen in Pompeï hadden de eerste fase van de vulkaanuitbarsting overleefd, maar stierven kort daarna door de gevolgen van een aardbeving.
In het jaar 79 werd de Romeinse stad Pompeï bedolven onder een dikke aslaag door de uitbarsting van de Vesuvius. Hoewel het grootste deel van de naar schatting 20.000 inwoners de stad op tijd wist te ontvluchten, zijn er toch nog 2000 mensen omgekomen. Maar niet alleen door de vulkaanuitbarsting, zo blijkt nu. Italiaanse vulkanologen en antropologen hebben twee skeletten gevonden van mannen die waarschijnlijk zijn overleden door een aardbeving.
Lees ook:
Vreemde verwondingen
De Romeinse letterkundige en politicus Plinius de Jongere (ca. 62-113) beschreef de uitbarsting van de Vesuvius in enkele brieven. Daarin noteerde hij onder andere dat de grond halverwege de uitbarsting hevig begon te trillen: een aardbeving?
Dat zou kunnen, maar wetenschappers hebben er nog weinig onderzoek naar gedaan. Het is namelijk erg lastig om te achterhalen welke schade door welk natuurgeweld is veroorzaakt. De Italiaanse wetenschappers doen nu toch een poging, en beschrijven die in vakblad Frontiers in Earth Science.
Het idee voor hun onderzoek ontstond tijdens opgravingen in het gebouw ‘Casa dei Pittori al Lavoro’ (huis van werkende schilders). Hoewel de meeste slachtoffers in Pompeï zijn overleden door verstikking of de hitte, troffen ze daar de skeletten aan van twee 50-jarige mannen met zeer ernstige botbreuken.
Ze liepen die fatale verwondingen op doordat ze onder het puin van hun ingestorte huis waren beland. En hoewel er in Pompeï heel wat huizen zijn bezweken onder het gewicht van de metersdikke aslaag, is dit huis volgens de onderzoekers ingestort door een aardbeving.
Geluk hield op
De uitbarsting van de Vesuvius duurde ruim 18 uur en kende in Pompeï grofweg twee fases. Eerst vielen er enorm veel hete rots- en asdeeltjes op de stad, mensen verschuilden zich toen in gebouwen (waarvan sommige dus door de metersdikke aslaag instortte). Daarna was er even een korte pauze. Pas later bereikte een zeer verwoestende en dodelijke stroom van heet gas en vulkanisch materiaal, een zogeheten gloedwolk, Pompeï.
De twee mannen hadden de eerste fase overleefd. De onderzoekers zagen namelijk dat het as alleen via openingen, zoals deuren en ramen, het huis was binnengedrongen; het dak was toen dus nog intact. Bovendien lagen de skeletten boven op die eerste aslaag en niet eronder.
Maar hun geluk hield daar op: plotseling stortte enkele muren van hun huis in en kwamen ze vast te zitten onder het puin, waar ze snel overleden aan hun verwondingen. Waarschijnlijk waren de twee mannen al dood voordat de gloedwolk de stad bereikte.
Pompeï verrast door aardbeving
Volgens de onderzoekers werd de instorting niet veroorzaakt door de effecten van de vulkaanuitbarsting. Het gebouw vertoonde namelijk structurele schade die niet overeenkwam met andere huizen in Pompeï waarvan bekend is dat ze wel zijn bezweken als gevolg van de uitbarsting.
“Bij instortingen tijdens de eerste fase verwacht je dakpannen te vinden in de aslaag, maar dat was hier niet het geval”, laat hoofdonderzoeker Domenico Sparice aan KIJK weten. Hij legt ook uit dat de gloedwolk in fase 2 veel muren in Pompeï heeft omgeduwd, maar dat dat dan wel gebeurde in de bewegingsrichting van de wolk. “De muren in dit deel van het huis volgen dat patroon niet.” Het is dus ergens tussen die twee uitbarstingsfases ingestort.
En volgens Sparice gebeurde dat door een aardbeving: “De manier van instorten komt overeen met de krachten die daarbij vrijkomen.” De structurele schade aan het gebouw lijkt dan ook sterk op de schade aan moderne gebouwen na een aardbeving.
De vondst van deze twee skeletten, hun huis en de brieven van Plinius de Jongere vormen volgens Sparice en zijn collega’s hét bewijs dat de vulkaanuitbarsting niet de enige oorzaak was voor de volledige verwoesting van Pompeï. Alsof één natuurramp niet genoeg was…
Bronnen: Frontiers in Earth Science, Frontiers via EurekAlert!