Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Mensen zonder reuk hebben andere ademhalingspatronen dan mensen die wel kunnen ruiken. Dat zou gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken.
Wetenschappers hebben ontdekt dat mensen die niks ruiken anders ademhalen dan mensen met reuk. Dat zou volgens hen kunnen verklaren waarom mensen die hun reuk verliezen gezondheidsproblemen ervaren, zoals depressie en angststoornissen. Dat schrijven ze in vakblad Nature Communications.
Lees ook:
Korter leven
Hoeveel mensen last hebben van anosmie (de medische term voor mensen zonder reuk) is niet goed bekend, schattingen lopen uiteen van 1,4 tot 15 procent. De aandoening kan het gevolg zijn van een aangeboren genetische afwijking maar kan ook worden veroorzaakt door ouderdom, ziektes zoals alzheimer en parkinson, virusinfecties (zoals COVID-19), hoofdletsel, roken en het inademen van gifstoffen.
Reuk wordt vaak gezien als een van de minst belangrijke zintuigen. In een enquête uit 2011 gaf 53 procent van de ondervraagden van 16 tot 22 jaar zelfs aan dat ze liever hun reukzin zouden opgeven dan een mobiele telefoon of laptop. Toch is het kunnen ruiken belangrijk, niet alleen om gevaarlijke signalen zoals rook of gas te herkennen. Mensen met anosmie ervaren hun aandoening vaak als zeer beperkend. Ze hebben ook vaker gezondheidsklachten en uit sommige studies blijkt zelfs dat ze korter leven.
Verkennend ruiken
Israëlische onderzoekers waren verbaasd over de veelvoud en ernst van de negatieve effecten van anosmie. Ze vroegen zich daarom af of er nog meer factoren in het spel zijn dan alleen een gebrek aan reuk. Omdat mensen hun neus gebruiken om zowel te ruiken als te ademen, besloten ze te onderzoeken of mensen met anosmie anders ademen dan mensen die wel kunnen ruiken.
Daarvoor plaatsten ze een apparaatje dat luchtstromingen kan meten in de neuzen van 21 mensen met en 31 mensen zonder reukzin. Vervolgens monitorden ze daarmee 24 uur lang hun ademhalingspatronen.
Daaruit bleek dat beide groepen een vergelijkbaar ademritme hadden. Het viel wel op dat de deelnemers met reuk onbewust extra inademingspieken toevoegden tijdens een enkele ademhaling, een soort extra snuifje halverwege. Dat deden ze gemiddeld 240 keer per uur meer dan mensen met anosmie. Deze snuifjes waren er niet als de deelnemers in een geurloze kamer zaten, waardoor de onderzoekers vermoeden dat ze worden gebruikt om “verkennend te ruiken”.
IJzeren long
Verder analyseerden de onderzoekers het ademhalingspatroon door naar nog 26 andere parameters te kijken, zoals pauzes tijdens ademhalingen en variaties in het ademvolume. Voor acht parameters vonden ze significante verschillen. Volgens de onderzoekers kunnen die invloed hebben op de fysiologische en mentale gezondheid van mensen met anosmie.
Om dat uit te leggen, geven ze een dramatisch voorbeeld. Toen poliopatiënten voor het eerst werden behandeld met de ijzeren long, een apparaat dat de ademhaling regelt voor mensen die dat niet zelf kunnen, waren er nog veel sterfgevallen. Al snel werd duidelijk dat mensen niet alleen ritmisch moeten ademen, maar ook om de 5 minuten moeten zuchten, dat voorkomt namelijk dat microscopisch kleine longblaasjes instorten. Deze geschiedenisles bewijst volgens de Israëlische onderzoekers dat ademhalingspatronen van grote invloed kunnen zijn op de gezondheid.
Hersenactiviteit
Ze stellen ook dat ademhalingspatronen belangrijk zijn voor je hersenen. Elke keer dat je inademt, worden er namelijk signalen via de reukzenuw naar de hersenen gestuurd. Uit dit onderzoek blijkt dat mensen die kunnen ruiken per uur 240 keer meer van deze signalen sturen, wat een groot verschil in hersenactiviteit veroorzaakt. Eerdere studies hebben aangetoond dat deze activiteit niet alleen over reuk gaat, maar ook over emoties en cognitieve functies, zoals het geheugen en ruimtelijk inzicht.
De onderzoekers benadrukken dat de gezondheidsproblemen rond anosmie vooral worden veroorzaakt door het gebrek aan reukzin, maar dat een deel waarschijnlijk ook verklaard kan worden door veranderde ademhalingspatronen.
Bronnen: Nature