Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Een paper getiteld What’s the deal with birds? is gepubliceerd in een louche blad dat niet op de lijst met rooftijdschriften staat.
“Hoe zit dat nou eigenlijk met vogels? Dit is een vaak gestelde vraag. Ik bedoel, ze hebben veren. De meeste andere dieren hebben helemaal geen veren. Dat is toch raar?” Hiermee leidt ornitholoog Daniel Baldassarre van de State University of New York, Oswego zijn pseudowetenschappelijke artikel in. “Om dit uit te zoeken,” vervolgt Baldassarre in zijn paper, “keek ik naar enkele vogels. Ik keek naar een specht, een papegaai en een pinguïn. Ze waren allemaal behoorlijk raar! Kortom, we zullen misschien wel nooit weten hoe het met vogels zit, maar meer onderzoek is nodig.”
Klinkt niet heel wetenschappelijk, en dat is het ook niet. Toch lukte het de Amerikaanse ornitholoog om dit paper bij een wetenschappelijk tijdschrift te slijten.
Lees ook:
Rooftijdschriften
Het idee van Baldassarre ontstond toen hij voor de zoveelste keer een spammail kreeg van een zogeheten predatory journal, een neptijdschrift dat wetenschappelijke papers tegen forse betaling publiceert. Zo laat Baldassarre KIJK desgevraagd weten. “Ik wilde het proces van zo’n roofzuchtige tijdschrift meemaken én mijn ervaring op sociale media plaatsen om aandacht te vragen voor deze zwendel.”
Zijn eerste poging het manuscript in te dienen bij een rooftijdschrift mislukte. “Ik denk dat ze daar er echt naar hebben gekeken en beseften dat het een grap was”, vertelt Baldassarre. “Vervolgens heb ik het ingediend bij een ander neptijdschrift, Scientific Journal of Research and Reviews, en dat is uiteindelijk begin april gepubliceerd.”
De uitgever, Iris Publishers, reageerde helemaal niet op het feit dat het manuscript volkomen onzin was. “Ze behandelden het alsof het een serieus artikel was. Dat betekende dat ofwel ze niet echt naar het artikel hebben gekeken of dat de inhoud van het paper ze niks kon schelen.” Daarin schuilt het probleem met deze tijdschriften; ze zijn enkel uit op geld.
Goud geld
Het betreffende blad verzekerde Baldassarre dat het geen rooftijdschrift was en beloofde dat een deskundig team naar het artikel zou kijken. Wel vroeg SJRR om een bedrag van 1700 dollar voor de publicatiekosten. Maar na enige onderhandelingen lukt het Baldassarre om zijn paper gratis te publiceren. Baldassarre: “Het grappige is dus dat ze uiteindelijk mijn manuscript publiceerden zonder me geld afhandig te maken.”
SJRR staat niet op de List of Predatory Journals, maar voldoet overduidelijk aan alle voorwaarden. En hoewel er weinig mensen het artikel van Baldassarre serieus zullen nemen, zitten er ook nepartikelen tussen die wel geloofwaardig zijn. Wetenschappers publiceren die bewust om hun cv op te vullen. En daar verdienen uitgevers goud geld aan.
Star Trek-plot
Het is dan ook niet de eerste (en zeker ook niet de laatste) keer dat een onzinnig artikel wordt gepubliceerd in een zelfbenoemd wetenschappelijk tijdschrift. Zo is het plot van een Star Trek-aflevering gepubliceerd in het American Research Journal of Biosciences. En werd een belachelijk artikel over het ‘veeggedrag’ van politici geaccepteerd door Crimson Publishers.
De uitgevers geven allen aan dat peer-review (waarbij onafhankelijke onderzoekers het werk van de desbetreffende wetenschappers bekijken en beoordelen of de studie van voldoende hoge kwaliteit is dat het een bijdrage kan leveren aan het vakgebied) bij hen hoog in het vaandel staat. Maar als dat echt zo was, was het ‘veegartikel’ of bovenstaand vogelartikel natuurlijk niet gepubliceerd.
Gelukkig proberen veel wetenschappers anderen ervan bewust te maken dat er veel troep in omloop is. Dat was uiteraard ook het idee achter Baldassare zijn paper. “Hopelijk realiseren steeds meer mensen zich dat deze rooftijdschriften bestaan en kunnen ze zien hoe je ze herkent en niet in die zwendel moet geloven”, vertelt hij aan Gizmodo. “Het enige dat deze jongens (uitgevers, red.) kan stoppen, is als niemand ze manuscripten meer opstuurt.”
Wie even wil lachen, kan het artikel van Baldassarre hier lezen.
Dit artikel is op 22-04-2020 uitgebreid met commentaar van Daniel Baldassarre.
Bronnen: Scientific Journal of Research and Reviews, Gizmodo