Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Wetenschappers konden maar geen vat krijgen op Da Vinci’s schilderij Salvator Mundi, maar nu denken ze het mysterie te hebben opgelost.
In 2017 ging het door veilinghuis Christie’s voor een recordbedrag van 450 miljoen dollar (nu zo’n 404 miljoen euro) onder de hamer: Leonardo da Vinci’s schilderij Salvator Mundi. Op het doek, dat rond 1500 is geschilderd, zien we Christus die een glazen bol vasthoudt.
Toch zat iets in het schilderij wetenschappers niet lekker, want hoe kan het dat die bol geen tekenen van lichtbreking of reflectie laat zien? Nu denkt een team van de University of California het antwoord paraat te hebben: Christus houdt hier geen massieve bol vast, maar een holle.
Lees ook:
Salvator Mundi
Het idee van een holle bol is eerder door kunsthistorici geopperd, maar nu meent het team uit Californië het te hebben bewezen met een geavanceerde 3D-weergave. De onderzoekers maakten gebruik van een grafisch hulpmiddel dat licht simuleert, evenals 3D-modellerings- en animatiesoftware.
Op basis van de computermodellen denkt het team dat de bol een straal van 6,8 centimeter heeft en dat het op 25 cm afstand van Christus staat. Na bestudering van het licht dat door verschillende soorten lichtbollen zou breken, schat het team dat het glas van de bol enkele millimeters dik was. Verder suggereren de schaduwen in het schilderij een sterke lichtbron van bovenaf en is het licht gelijkmatig verstrooid.
De bol is dus hol, menen ze. Dit zou ook de minimale vervorming verklaren van het gewaad van Christus dat je achter de globe ziet. Want als de bol een massieve massa zou zijn, zou deze werken als een bolle lens, die alles omkeert en vergroot, zo redeneren de onderzoekers.
‘Onwetend’
Martin Kemp, emeritus hoogleraar kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Oxford en een wereldwijde autoriteit waar het Da Vinci aangaat, is echter helemaal niet te spreken over de studie. “Dit artikel is slechts een van de vele voorbeelden van wetenschappers die slecht beoordeelde interventies maken in Leonardo-studies op basis van onwetendheid”, mailt hij naar KIJK.
Kemp heeft vorig jaar een boek gewijd aan de werken van Leonardo da Vinci (die in 1519 stierf) waarin ook Salvator Mundi uitgebreid aan bod komt. Volgens hem houdt Christus geen holle, maar een kristallen bol vast.
“Leonardo heeft iets heel opmerkelijks gedaan dat geen van de kopiisten kon doen of zou begrijpen”, vertelde hij eerder aan Artnet News. “Hij heeft de globe in een kristallen bol veranderd. Het is een bergkristallen bol met wat in de geologie insluitsels worden genoemd.” Dat zijn de drie puntjes die je ziet. Bovendien, benadrukt Kemp, gaat het hier niet om een foto maar om een schilderij uit de Renaissance.
Ook biograaf Walter Isaacson schrijft in zijn boek over Da Vinci dat het om een kristallen bol moet gaan met insluitsels erin. Maar of we het écht ooit zeker zullen weten?
Het onderzoek is gepubliceerd op arXiv.org, dus moet nog aan een collegiale toetsing worden onderworpen.
Bronnen: arXiv.org, ScienceAlert, Artnet News, Martin Kemp
Beeld: Laing et al., arXiv.org