Schepen hebben een bepaalde waterverplaatsing. Stijgt daardoor de zeespiegel? En zo ja, met hoeveel centimeter?

Bij info@kijkmagazine.nl kwam deze vraag van Harm van Es binnen: “Een schip heeft een bepaalde waterverplaatsing. Met die wetenschap kun je concluderen dat daardoor de zeespiegel stijgt. Ik zou dan ook weleens willen weten hoeveel centimeter de zeespiegel gestegen is door de hoeveelheid schepen die op dit moment rondvaart.”

Lees ook:

• Kan iedereen niet beter gaan lopen op de roltrap?
• Helpen spiegels tegen opwarming van de aarde?

Waterverplaatsing berekenen

Om het antwoord te vinden moeten we de gezamenlijke waterverplaatsing van alle schepen ter wereld kennen. Die kunnen we natuurlijk voor elk schip opzoeken en dan alles bij elkaar optellen. Dat is een heel karwei, zelfs als we de pleziervaartuigen met hun kleine diepgang even vergeten. Gelukkig is die klus voor ons gedaan en is het resultaat te vinden in het UNCTAD Handbook of Maritime Transport.

Maar er is een elegante en simpele manier om aardig in de buurt van het goede antwoord te komen. De oppervlakte van de wereldzeeën en oceanen is 361 miljoen km2. Laten we in gedachten alle schepen van de wereldkoopvaardijvloot eens hutjemutje tegen elkaar aan leggen. Hoeveel vierkante kilometer hebben we dan nodig?

Enkele micrometers

We hebben het dan over circa 55.000 schepen, waarvan zo’n 770 supertankers. Een redelijke schatting is dat al die schepen samen vergelijkbaar zijn met 5000 supertankers, elk 300 meter lang en 50 meter breed. Dat levert een oppervlakte van 75 km2 op. Over dit oppervlak hebben die schepen dus water weggedrukt, met hun diepgang van gemiddeld zo’n 20 meter.

Maar als we die 20 meter over de hele oceaan uitsmeren, wordt dat ‘verdund’ met de verhouding tussen de 75 km2 van de schepen en de 360 miljoen km2 van de oceanen. Dit levert een stijging van 4 x 10-6 m op. Dat zijn dus geen centimeters, en zelfs geen millimeters, maar micrometers! Ter vergelijking: 4 micrometer is ongeveer één tiende van de dikte van een menselijke haar.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 10/2020.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. 

Tekst: Jo Hermans

Beeld: Lex van Lieshout/ANP

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!