De slagtanden van narwals, ook wel omschreven als de eenhoorns van de zee, zouden onderhevig zijn aan seksuele selectie.

De prachtige veren van een pauwenstaart, het imposante gewei van een eland en de heldere kleuren van guppy’s; het zijn slechts een aantal ornamenten die dieren gebruiken om een bedpartner aan te trekken. Dit proces, waarbij bepaalde kenmerken voor een seksueel voordeel zorgen, staat bekend als seksuele selectie.

Bioloog Zackary Graham van de Arizona State University is gefascineerd door deze seksuele kenmerken en heeft daartoe de narwal eens onder de loep genomen. De mannetjes van deze walvisachtige bezitten een slagtand – soms twee – die wel 2,5 meter lang kan worden. Zonder slagtand zijn de beesten zo’n 5 meter lang. Graham heeft onlangs samen met collega’s onderzocht of dit uiterlijke kenmerk onderhevig is aan seksuele selectie.

Lees ook:

• Alphabet werkt aan gezichtsherkenning voor vissen
• Walvis slokt per ongeluk duiker op

Slagtand versus staart

Maar hoe onderzoek je dit? De biologen melden in hun paper dat ze twee dingen verwachten als de slagtand een seksueel kenmerk is. Allereerst zou de tand hyperallometrie vertonen; dit betekent dat de slagtand disproportionele groei vertoont in vergelijking met de lichaamslengte. Een seksueel kenmerk is om deze reden vaak groter dan je verwacht bij de grootste individuen van een soort.

Graham en zijn team zetten daarom de lichaamsgrootte uit tegen de grootte van de slagtand. Dit deden ze voor 245 volwassen, mannelijke narwals. Ook zetten ze de lichaamsgrootte uit tegen een uiterlijk kenmerk dat zeker niets van doen heeft met seksuele selectie. In dit geval de staart van de narwals. Je kunt dit zien als een controle; de staart van de dieren hoort sowieso geen disproportionele groei te vertonen.

Als de slagtand van de narwal een seksueel kenmerk betreft, verwachten de onderzoekers bovendien dat er een grote variatie aan slagtandlengtes is binnen de soort. Alleen de grootste en sterkte individuen kunnen namelijk energie steken in de productie van grotere seksuele kenmerken. Dit is niet het geval bij niet-seksuele kenmerken, zoals de staart. De tweede verwachting van de biologen is dan ook dat er een veel grotere variatie in slagtandlengte is dan in de grootte van de staart binnen de soort.

Testikelgrootte

Beide verwachtingen kwamen uit, zo laten de onderzoekers weten. De slagtand vertoonde wel disproportionele groei en de staart niet. Én de lengte van de slagtanden varieerde van 0,5 meter tot 2,5 meter, terwijl de gemeten staarten tussen de 0,5 en 0,9 meter waren.

Joris Koene, gedragsbioloog aan de Vrije Universiteit Amsterdam, is gecharmeerd van de studie. Hij reageert: “Dit is prima onderzoek naar een ietwat raadselachtige diersoort die moeilijk te bestuderen is. De gegevens van de onderzoekers ondersteunen de hypothese dat de slagtand een seksueel kenmerk is.” De bioloog wijst ons bovendien op een andere studie die bewijs levert voor deze hypothese. Dit onderzoek wees uit dat er een correlatie bestaat tussen de slagtandlengte en de grootte van de testikels van de narwals.

“Het zou nu fantastisch zijn (ook al is het moeilijk) om te testen of mannetjes met een proportioneel grotere slagtand succesvoller zijn in het bevruchten van vrouwtjes”, geeft Koene aan. Meer onderzoek naar deze bijzondere dieren is volgens ons sowieso een tof plan.

Bronnen: Biology Letters, Arizona State University via EurekAlert!

Beeld: Zack Graham, Arizona State University

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!