Slimme bril laat blinden en slechtzienden ‘zien’ met geluid

Tim Tomassen

27 oktober 2023 12:00

Een van de onderzoekers gebruikt de slimme bril om een kom aan te raken.

Een van de onderzoekers gebruikt de slimme bril om een kom aan te raken. Beeld: Lil Deverell.

Een slimme bril die voorwerpen omzet in geluid zou mensen met zichtproblemen kunnen helpen om spullen terug te vinden.

Vleermuizen gebruiken echolocatie om voorwerpen te lokaliseren. Ze zenden zelf geluid uit en aan de hand van de echo krijgen ze een ‘beeld’ van hun omgeving. Wetenschappers van de University of Technology Sydney hebben een vergelijkbaar trucje toegepast in een slimme bril. Wereldwijd zijn er ongeveer 39 miljoen blinden en 246 miljoen slechtzienden die hier in de toekomst misschien baat bij kunnen hebben.   

Lees ook:

Hoorbare objecten

“Slimme brillen maken meestal gebruik van camera’s en andere sensorische informatie om de omgeving van de drager met een computer te vertalen in taal”, zegt Chin-Teng Lin, een van de onderzoekers. Maar volgens Lin kan het ook op een andere manier. “Akoestische aanraaktechnologie maakt objecten hoorbaar en creëert unieke geluiden wanneer ze het gezichtsveld van het apparaat binnenkomen. Het geluid van ritselende bladeren kan bijvoorbeeld een plant voorstellen, of een zoemend geluid een mobiele telefoon.”

De onderzoekers verwerkten die technologie in een slimme bril en noemden het apparaat een Foveated Audio Device (FAD). De basis daarvan is een bril die camera’s heeft, hoofbewegingen registreert, en speakers bevat die gebruik maken van 3D-audio.   

Een app op een mobiele telefoon vertaalt de camerabeelden en hoofdbewegingen naar een digitale ruimte. Voor nu kan de app geluidsinformatie over vier voorwerpen terugsturen naar de bril: een boek, een fles, een kom en een kopje. Als een van die voorwerpen in het gezichtsveld ligt, hoort de brildrager een bladzijde van een boek omslaan, het schrapen van een glazen fles, een deksel die op een kom wordt geplaatst, of het geluid van een kopje dat op een houten tafel wordt gezet.

De 3D-geluiden worden herhaald als het voorwerp in het gezichtsveld ligt. Hoe meer het object richting het midden van het beeld ligt, hoe sneller het geluid zich herhaalt.

Nog niet feilloos

Een onderzoek naar de werkzaamheid en bruikbaarheid van de FAD is deze week gepubliceerd in het tijdschrift PLOS ONE. De onderzoekers testten het apparaat met veertien deelnemers: zeven blinde of slechtziende personen en – ter controle – zeven geblinddoekte personen die normaal geen zichtbeperkingen hebben.

Het onderzoek bestond uit drie delen: een training, een zittende opdracht waarbij de bril werd gebruikt om voorwerpen op een tafel te scannen, en een staande opdracht waarbij de deelnemers door een rommelige kamer rondliepen en zochten naar een voorwerp.

Uit deze tests bleek dat blinden en slechtzienden dankzij de bril vrij goed in staat waren om voorwerpen te herkennen en aan te raken zonder zich mentaal te hoeven inspannen. Volgens de onderzoekers zou de FAD in de toekomst daarom veel blinden en slechtzienden kunnen helpen.

Voor dat zover is, zijn er wel nog veel verbeteringen nodig. De software die voorwerpen herkent is bijvoorbeeld nog lang niet feilloos. Ook is de app nog te zwaar voor smartphones; het gebruikte high-end toestel kreeg tijdens de test te maken met hitte- en batterijproblemen.

Bronnen: PLOS ONE, UTS, New Atlas

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!