‘Olifanten zuigen eten op met hoge snelheid’

Laurien Onderwater

04 juni 2021 12:22

slurf

Amerikaanse wetenschappers bestudeerden hoe een 34-jarige Afrikaanse olifant in de dierentuin etenswaar opzoog met haar slurf en ontdekten iets bijzonders.

Dat een olifant zijn eten opraapt of grijpt met zijn slurf is niks nieuws. Maar hóe het dier het voor elkaar krijgt om delicate hapjes op te pakken zonder het te breken, was onbekend. Daarom brachten wetenschappers van het Georgia Institute of Technology in Atlanta een 34-jarige vrouwelijke olifant – ook wel een koe geheten – in de Atlanta Zoo een bezoekje.

Ze kreeg koolraapblokjes en tortilla’s voorgeschoteld, terwijl het team bestudeerde hoe ze die opraapte met haar slurf zonder de hapjes te vermorzelen. Het geheim, schrijven de onderzoekers in Journal of the Royal Society Interface, zit hem in de snelheid waarmee de olifant het etenswaar opzuigt.

Lees ook:

Stofzuigerslurf

De wetenschappers voerden twee experimenten uit. Bij het eerste plaatsten ze drie camera’s op de olifant terwijl ze blokjes koolraap en tortilla’s at. Die opnames maakten onder meer duidelijk dat wanneer er meer dan tien stukjes koolraap op de tafel lagen, de olifant een flinke zuigkracht gebruikte om ze allemaal in één keer op te kunnen pakken.

Voor de tortilla’s gebruikte de reus haar ‘stofzuigkracht’ echter op twee manieren: ze zoog de pannenkoek van een afstand op, of ze drukte haar slurf eerst direct op de tortilla om hem vervolgens al zuigend van de tafel te tillen. Haar pogingen waren zo voorzichtig, merkten de onderzoekers op, dat de tortilla niet brak.

Uit de proef leidden de onderzoekers bovendien af dat deze olifant haar eten met een snelheid van circa 150 meter per seconde opzuigt – oftewel met 540 kilometer per uur. Dat is behoorlijk, vooral als je bedenkt dat mensen gemiddeld met een snelheid van 65 kilometer per uur niezen.

Zwaar gereedschap

Tijdens het tweede experiment verrichtte het team ultrasone metingen aan de slurf. Dit terwijl het dier water slurpte uit een grote tank waarin ook chiazaadjes aanwezig waren. Dankzij dit laatste kon het de vloeistofstroming bestuderen.

Uit die proef blijkt dat de olifant 4 liter water per 1,5 seconde opzuigt. Dankzij de echobeelden snapten de onderzoekers hoe het dier met haar smalle slurf zoveel water per keer kan ‘inademen’: door haar neusgaten te verwijden. Dit vermindert de dikte van de binnenwanden van de slurf en vergroot de ruimte binnenin met circa 64 procent.

Olifanten kunnen zich volzuigen omdat hun gespecialiseerde ademhalingssysteem een ongewoon hoge longdruk aankan, schrijven de wetenschappers in hun paper, die een luchtsnelheid genereert die ongeëvenaard is onder landdieren.

Doordat het team maar één olifant heeft bestudeerd, is het maar de vraag in hoeverre dit voor alle olifanten geldt. En of er nog verschillen zijn tussen wilde olifanten en de dieren die in gevangenschap zijn opgegroeid. Maar dat het zoogdier met de tromp knappe kunstjes kan vertonen, staat buiten kijf. En dan te bedenken dat die slurf alleen al 100 kilo weegt…

Bronnen: Journal of the Royal Society Interface, Live Science

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!