Zoetekauwen opgelet: wil je graag van je suikerverslaving af? Dat kan wellicht in de toekomst door dit specifieke hersengebied te manipuleren.
Mensen zijn in staat om vijf smaken te onderscheiden (volgens sommige wetenschappers zelfs zes, maar daar is niet iedereen het mee eens): zoet, zuur, zout, bitter en umami. Wanneer we een hap eten nemen, sturen gespecialiseerde cellen op de tong signalen naar specifieke hersengebieden om de smaak te identificeren. Vervolgens reageren we erop door het lekker te vinden – wat vaak het geval is bij zoete smaken – of een vies gezicht te trekken, wat vaak het gevolg is na het proeven van iets bitters. Tot zover niets nieuws onder de zon.
Maar wat onderzoekers van de Columbia University zich afvroegen, is of je dit mechanisme ook kunt manipuleren. Kun je bijvoorbeeld het verlangen naar zoet of de afkeer voor bitter uitzetten? Ja, dat kan, is hun antwoord.
Lekker bittertje
De wetenschappers hebben namelijk onlangs in muizen aangetoond dat het verlangen van de hersenen naar zoet en de afkeer voor bitter kan worden gewist door neuronen in de amygdala – het emotiecentrum van de hersenen – te manipuleren. Ze publiceerden het onderzoek in het vakblad Nature.
De wetenschappers voerden verschillende experimenten uit waarbij de zoete of bittere verbindingen met de amygdala kunstmatig werden ingeschakeld. Toen de zoete verbindingen werden ingeschakeld, reageerden de dieren op water alsof het suiker was.
Door dezelfde soorten verbindingen te manipuleren, konden de onderzoekers zelfs de manier waarop een smaak werd waargenomen veranderen. Zo werd iets zoets opeens niet lekker meer terwijl de muizen bittere smaken wel opeens appetijtelijk vonden.
Preventief
Wanneer de onderzoekers, daarentegen, de amygdala-verbindingen uitschakelden, maar de smaakcortex onaangetast lieten, konden de muizen nog steeds zoet van bitter onderscheiden, maar ontbraken nu de basale emotionele reacties, zoals de voorkeur voor suiker of de afkeer voor bitter.
“Het is dan net alsof je een hap neemt van je favoriete chocoladetaart, maar er geen plezier aan beleeft”, zegt Li Wang, een van de onderzoekers. “Na een paar happen kun je al stoppen met eten, terwijl je de taart anders tot de laatste kruimel zou hebben opgegeten.”
Meestal gaat het eten van iets lekkers en het genot dat je eraan beleeft hand in hand, maar de onderzoekers hebben nu laten zien dat je deze componenten kunt isoleren en afzonderlijk kunt manipuleren. Ze denken dat de amygdala een veelbelovend aandachtspunt kan zijn bij het zoeken naar strategieën om eetstoornissen te behandelen.
Misleiding
“Ook in mensen kan smaakperceptie worden gemanipuleerd,” zegt hoogleraar visuele neurowetenschappen Frans Cornelissen (Universitair Medisch Centrum Groningen), “bijvoorbeeld door visuele informatie. Bekende proefjes zijn dat je witte wijn kunt laten smaken als rode, door er rode kleurstof bij te doen.”
“Of het precies zo werkt in de amygdala van mensen als van muizen is lastig te zeggen. Muizen zijn erg op geur en smaak gericht, en mensen meer op het zien. Tegelijkertijd zou het me verbazen als er in de amygdala bij de mens níet vergelijkbare gebiedjes te vinden zouden zijn. Maar mogelijk dat smaakgebiedjes bij de mens relatief veel kleiner zullen zijn.”
Dat zal alleen wat moeilijk te testen zijn, want het soort proeven dat bij de muizen is gedaan, kun je uiteraard niet bij mensen doen.
Bronnen: Nature, Columbia University via EurekAlert!
Beeld: summer78/123RF
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!