Spin kaapt lichtflitsen van vuurvliegjes om meer prooien te lokken

Tim Tomassen

20 augustus 2024 12:00

spinnen vuurvliegjes web

Vuurvliegje dat licht geeft in web van een wielwebspin. Beeld: Xinhua Fu.

Wielwebspinnen manipuleren de lichtflitsen van mannelijke vuurvliegjes waardoor die gaan lijken op vrouwelijke flitsen. Zo lokken ze extra mannetjes naar hun web.

Iedereen die wel eens online heeft gedatet, is bekend met de term catfishing: je date ziet er totaal niet uit zoals op de foto’s. In het web van wielwebspinnen gebeurt iets vergelijkbaars. De spinnen vangen mannelijke vuurvliegjes en manipuleren hun lichtflitsen, waardoor die gaan lijken op signalen van vrouwtjes. Andere nietsvermoedende mannetjes komen daarop af en raken daardoor ook verstrikt in het web. Dat schrijven biologen in vakblad Current Biology.

Lees ook:

Vooral mannetjes in web

Hoofdonderzoeker Xinhua Fu begon aan dit onderzoek nadat het hem opviel dat wielwebspinnen (specifiek Araneus ventricosu) vooral mannelijke vuurvliegjes (specifiek Abscondita terminalis) in hun webben vangen – vrouwtjes trof hij nauwelijks aan. Waarom?

Fu had een theorie. Mannelijke vuurvliegjes van deze soort hebben twee ‘lantaarns’ waarmee ze vrouwtjes lokken, vrouwtjes gebruiken er daarentegen slechts één om een partner aan te trekken. De bioloog vermoedde dat de spinnen het lichtsignaal van de mannetjes manipuleren waardoor het gaat lijken op dat van een vrouwtje. Mannelijke vuurvliegjes die zin hebben in seks worden zo misleid en vallen ten prooi aan de spin.

Spin met twee vuurvliegjes in web
Beeld: Xinhua Fu.

Herhaaldelijk bijten

Hij besloot dit samen met collega’s te onderzoeken. Ze lieten spinnen webben maken en verwijderden daarna uit de helft van de webben de maker. Vervolgens hielden ze bij hoeveel vuurvliegjes erin vast kwamen te zitten. Wat bleek? In de webben mét spin raakten veel meer (mannelijke) vuurvliegjes verstrikt dan in die zonder spin.

Het viel hen ook op dat de mannetjes in webben mét spin inderdaad lichtflitsen produceerden die leken op die van vrouwtjes, ze gebruikten slechts één van hun twee lantaarns. Die in webben zonder spin deden dat niet.

Volgens de onderzoekers bijten de spinnen herhaaldelijk in de vuurvliegjes en zorgt dat ervoor dat het lichtsignaal van de mannetjes verandert. Maar hoe dat precies werkt, en of het komt door de beten zelf of door het gif, dat weten ze nog niet. Dat is voer voor een volgend onderzoek.  

Bronnen: Current Biology, Cell Press via EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!