Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Al jaren vermoedden paleontologen dat de vleesetende Spinosaurus was aangepast aan het waterleven. Nu lijken fossiele vondsten dit te ondersteunen.
Dankzij fossielen weten we van enkele dinosaurussen zeker hoe ze er destijds uit moeten hebben gezien. Van de Tyrannosaurus rex is bijvoorbeeld in 2013 een compleet skelet opgegraven dat te bewonderen is in museum Naturalis. Maar dit geldt lang niet voor elke dinosoort. Zo waren van de Spinosaurus slechts enkele botten bekend, waardoor er geen goed overzicht van het skelet was. En dat maakte het voor wetenschappers moeilijk om meer te weten te komen over het uitgestorven roofdier. Leefde het op land? Of kon het ook zwemmen? Het waren vragen waarop het antwoord uitbleef.
Totdat tussen 2015 en 2019 onderzoekers van de National Geographic Society en de Université Hassan II in Casablanca meerdere fossielen opgroeven, waaronder de botten van de Spinosaurus zijn staart. En die bleken de ontbrekende puzzelstukje te zijn.
Lees ook:
Krokodillenstaart
Spinosaurus is met zijn lengte van 16 tot 18 meter het grootst bekende landroofdier uit de geschiedenis. Hij wordt gekenmerkt door opvallend grote voorpoten en kleine achterpoten, heeft wervels op zijn rug die een grote kam vormen en een lange, taps toelopende staart.
Althans, dat laatste werd verondersteld, maar opgravingen die tussen 2015 en 2019 in de Saharawoestijn in Marokko zijn gedaan wijzen iets anders uit. De staart van de Spinosaurus bestond uit stekels van soms wel 1 meter lang en zogeheten chevrons, gepaarde botjes aan de onderkant van de staartwervel. Met deze staart, die doet denken aan het exemplaar van een krokodil, kon de dino lange slagen door het water maken, ofwel peddelen.
Deze staartvorm samen met zijn grote ‘rugvin’, de spitse bek vol vlijmscherpe tandjes, en een zwaartepunt dat te ver naar voren lag, suggereren allemaal dat de Spinosaurus niet gebouwd was voor louter beweging over land. Eerdere onderzoeken ondersteunden al de hypothese dat de dino rondhing op oevers en in ondiepe wateren. De nieuwe studie gaat nog een stapje verder: Spinosaurus was vaker in het water dan op land te vinden en joeg actief op prooien in rivieren.
Waterrat
Om uit te zoeken hoe goed Spinosaurussen konden zwemmen, maakten Harvard-onderzoekers een staartmodel dat ze bevestigden aan een robot dat zwembewegingen nabootste. Vervolgens vergeleek het team de zwemprestaties van het model met staarten van krokodillen, salamanders en andere dinosaurussen. De resultaten tonen volgens de wetenschappers aan dat Spinosaurus een echte waterrat moet zijn geweest.
Paleontoloog Dennis Voeten, niet betrokken bij de studie, is onder de indruk van het onderzoek maar blijft ook kritisch. “Spinosaurus heeft waarschijnlijk veel tijd in het water doorgebracht, maar ik ben nog niet helemaal overtuigd dat de staart ook daadwerkelijk geschikt was om er prooien mee te achtervolgen.” Voeten denkt eerder dat de dinosoort net als krokodillen zijn maaltijd in spe vanuit een hinderlaag probeerde te verrassen. “Misschien dat de staart van Spinosaurus eerder hielp bij het migreren of het opjagen van langzame prooidieren.”
Aquatische dino’s
Volgens de onderzoekers was Spinosaurus de eerste dinosaurus die zich naar het water begaf. De oceanen zaten weliswaar vol met enorme, roofzuchtige mariene reptielen, maar “dat waren technisch gezien geen dinosauriërs”. Voeten: “Onder de bekende dino’s die niet direct verwant waren aan vogels was Spinosaurus waarschijnlijk het sterkst aangepast aan leven in water.”
De auteurs van de studie, gepubliceerd in vakblad Nature, geven aan dat er meer onderzoek en meer fossiel materiaal nodig om beter inzicht te krijgen in de werkelijke uitgestorven diversiteit van aquatische en amfibische dinosaurussen. “We moeten niet vergeten dat vogels ook dino’s zijn”, vervolgt Voeten. “Hoewel alle vogels in ieder geval voor hun voortplanting afhankelijk zijn van het land, zijn er veel diverse soorten die het grootste gedeelte van hun leven in het water doorbrengen. Het is dan ook niet uit te sluiten dat er naast uitgestorven vogelachtige dino’s die in het water leefden en de spinosauriërs nog andere groepen het ruime sop gekozen hebben.”
Bronnen: Nature, National Geographic Society via EurekAlert!, New Atlas
Beeld: Jason Treat, NG Staff, and Mesa Schumacher/Art: Davide Bonadonna/Bron: Dr. Nizar Ibrahim, University of Detroit Mercy