Tropische stormen sterker dan dertig jaar terug

Gieljan de Vries

17 november 2022 14:00

tropische stormen

Tropische stormen en orkanen zijn de afgelopen dertig jaar over de hele wereld sterker geworden, blijkt uit metingen op zee. Volgens een persbericht van Nature komt dat door klimaatopwarming, maar dat lijkt te kort door de bocht.

Wereldwijd krijgen elk jaar zo’n 122 miljoen mensen te maken met tropische cyclonen, schat de World Bank. Dat is de verzamelnaam voor de orkanen, cyclonen en tyfonen boven verschillende oceanen. Niet alleen is dat aantal mensen sinds 1970 bijna verdubbeld, uit onderzoek van Amerikaanse en Chinese wetenschappers onder leiding van Guihua Wang blijkt dat zulk natuurgeweld ook sterker wordt.

In de nieuwe publicatie in Nature staat dat de lichtste orkanen en tropische stormen (net te licht om orkaan te mogen heten) de afgelopen dertig jaar in kracht zijn toegenomen. Samen zijn ze goed voor ongeveer de helft van alle tropische cyclonen.

Lees ook:

Voor écht nauwkeurige metingen aan een orkaan moet je er doorheen vliegen met een vliegtuig. Dat is begrijpelijkerwijs geen populair klusje. © NOAA

Drijvers

Van orkanen van de zwaarste categorie, 4-5 op de schaal van Saffir Simpson, was op basis van satellietmetingen al aangetoond dat ze de afgelopen decennia in sterkte toenemen. Voor zwakkere orkanen is zo’n trendanalyse lastig, legt tropische cycloon-expert Nadia Bloemendaal uit. De onderzoekster aan de Vrije Universiteit Amsterdam en Columbia University in New York was zelf niet betrokken bij het onderzoek.

“Met de zogenaamde Dvorak-techniek kun je op basis van wolkenpatronen schatten hoe sterk de orkaan is”, zegt Bloemendaal. Zwakkere orkanen missen vaak de structuren waar de onderzoeksmethode naar zoekt. “Ze hebben bijvoorbeeld geen duidelijk oog, of missen de typische ‘ronde’ structuur die je ziet bij sterkere orkanen.”

Om grip te krijgen op lichtere stormen vielen de wetenschappers terug op een netwerk van 25.000 drijvende meetstations van de Amerikaanse weer- en klimaatorganisatie NOAA. Die stations zijn vanaf 1971 uitgezet  op zee om de snelheid van oceaanstromingen te meten, die weer samenhangt met de windsnelheid boven het water.

Stormschade

Uit het onderzoek van Wang en collega’s blijkt dat lichte orkanen en tropische stormen tussen 1991 en 2020 elk jaar 0,6 kilometer per uur harder zijn gaan waaien. Hoe zwaarder de wind, hoe groter de verwoesting.

Bloemendaal: “Sterkere stormen betekenen niet alleen meer schade door de hardere wind, maar ook door hogere stormvloed en zwaardere neerslag.” Reden genoeg om te willen weten hoe die stormen zich hebben ontwikkeld.

Wereldkaart met de 25.000 drijvende meetstations van NOAA uit dit onderzoek. © Wang et al, Nature

Klimaatopwarming

De grote open vraag is niet of orkanen steeds sterker worden, maar waarom: komt dat door het opwarmen van de aarde? Onderzoeker Robert Korthy (A&M University, Texas) ziet in het werk een aanwijzing dat tropische stormen sterker worden naarmate de aarde opwarmt. Ook Nature’s persbericht legt dat verband.

De conclusie ligt voor de hand, want orkanen halen hun energie uit warm oppervlaktewater dat de lucht erboven verwarmt, laat opstijgen en zo lucht uit de omgeving aanzuigt. Warmer oceaanwater zou dan bijna automatisch voor sterkere orkanen zorgen. Toch durven Wang en zijn collega’s dat verband zelf niet te leggen, en ook Nadia Bloemendaal is nog niet overtuigd. Wel denkt ze dat de meettechniek voor de kracht van historische orkanen kan helpen om klimaatmodellen beter te trainen en zo betere voorspellingen voor de toekomst te maken.

Bronnen: Nature, Scripps Institute

Beeld: NASA

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!