Het pollenseizoen is weer in volle gang en dat betekent rode ogen, niezen en een kriebelende keel. Maar waarom reageert het lichaam bij sommige mensen zo heftig op pollen? Hoe zie je het verschil tussen hooikoorts en een verkoudheid en wat kun je ertegen doen? KIJK geeft antwoord.

Ongeveer 20 procent van de Nederlanders heeft er last van: hooikoorts. En 2023 wordt heftiger dan voorgaande jaren, zeggen experts. Het pollenseizoen is zich namelijk langzaam aan het verlengen. Door het opwarmen van de aarde beginnen bomen eerder in het jaar te bloeien en begint het pollenseizoen dus ook eerder. Daarnaast was het de afgelopen jaren een stuk droger in de lente, waardoor er minder bomen in bloei stonden en er minder pollen in de lucht aanwezig waren. Dat is nu wel anders. Met een nat voorjaar staat er al veel in bloei en lopen we dus tegen een verlengd hooikoortsseizoen aan te kijken. Hoog tijd om te bekijken hoe deze pollen voor problemen zorgen en wat we eraan kunnen doen.

Lees ook:

• Waarom niezen we vaak drie keer? Vijf vragen over niezen beantwoord
• Picture Perfect: pollen in volle glorie

1) Wat gebeurt er in je lichaam wanneer je hooikoorts hebt?

Hooikoorts is een allergie waarbij het de pollen van planten, bomen en grassen zijn waar sommige mensen allergisch voor zijn. Pollen komen tevoorschijn wanneer de planten en bomen in bloei staan en bestaan uit stuifmeelkorrels die via de wind bij de stamper van een andere bloem terecht komen. Deze manier van bestuiving heet windbestuiving en de pollen zijn dan ook licht en stoffig.

Wanneer je de stuifmeelkorrels inademt of in je ogen krijgt, komen ze in contact met je slijmvliezen. Bij mensen met hooikoorts wordt dit stuifmeel als vijandig beschouwd en treedt het immuunsysteem in werking. Dat gaat antistoffen aanmaken en histamine vrijgeven. Dit stofje zorgt er onder andere voor dat de weg naar het vijandige deeltje vrij wordt gemaakt voor immuuncellen, maar is daarnaast ook de boosdoener achter de klachten die bij hooikoorts optreden. Histamine zorgt namelijk voor het opzwellen van je neusslijmvlies, wat leidt tot een verstopte neus, en het veroorzaakt jeuk, irritatie en tranende ogen wanneer het in contact komt met zenuwuiteinden.

2) Waarom is de één gevoeliger dan de ander?

Niet iedereen heeft even veel last van hooikoorts en veel mensen krijgen er pas op latere leeftijd mee te kampen. Of je gevoelig bent, en tot op welke hoogte, heeft alles te maken met de aanleg die je hebt voor het ontwikkelen van hooikoorts. Bepaalde genen in je lichaam zijn gelinkt aan een verhoogd risico op deze allergie, en hooikoorts kan dan ook erfelijk zijn. Daarnaast kan het zijn dat je je hele leven bijvoorbeeld bij de zee hebt gewoond waar weinig pollen voorkomen, en dat je pas bij een verhuizing naar het binnenland volledig blootgesteld wordt en je alsnog allergisch blijkt te zijn.

Zo snel als pollenallergie kan komen, kan hij ook weer gaan. Bij de meeste mensen verdwijnen de symptomen na tien tot dertig jaar, al blijven velen er nog in lichte mate last van houden.

3) Hooikoorts of een verkoudheid?

Wanneer je merkt dat je snotterig begint te worden maar je weet niet zeker of het door hooikoorts komt of dat je een griepje te pakken hebt, dan zijn hier een paar handige tips om het onderscheid te kunnen maken. Hooikoorts is heel erg seizoensgebonden. De pollen hangen alleen in de lucht op de momenten dat de planten en bomen in bloei staan. Dit is vooral in de lente het geval, terwijl je het hele jaar door verkouden kunt worden. Daarnaast heb je bij een loopneus als gevolg van een allergie vaak dun snot terwijl je bij een verkoudheid dik snot aanmaakt. Ook je hoest kan wat vertellen over de oorzaak. Hooikoorts gaat vaak gepaard met een kriebelhoest, terwijl je bij verkoudheid juist last heb van hoestbuien. En dan natuurlijk nog de duidelijk aanwezige branderige ogen, die onmiskenbaar zijn voor hooikoorts.

4) Wat kun je doen tegen hooikoorts?

Hooikoorts ontstaat door de aanwezigheid van pollen in de lucht. Zorg er dus voor dat je de ramen en deuren van je huis dichtdoet om te voorkomen dat er stuifmeel je huis binnenkomt en ga niet zelf grasmaaien. Hiermee verspreid je namelijk direct de pollen uit het gras. Wanneer je de deur uitgaat kun je het beste een zonnebril opzetten om de pollen uit je ogen te houden en ga bij voorkeur op pad direct na een fikse regenbui. De regen haalt de pollen uit de lucht, waardoor je minder snel last krijgt van een allergische reactie.

Verder kun je je neus spoelen met een zoutoplossing of neusspray gebruiken om de pollen uit je neus te verwijderen. Bij de apotheek is ook medicatie tegen hooikoorts, zogenoemde antihistaminica, te krijgen.

Mensen die vanaf kleins af aan veel in contact zijn gekomen met pollen zijn minder gevoelig voor hooikoorts; op een soortgelijke manier kun je ook bij een specialist immuuntherapie krijgen tegen hooikoorts. Dan krijg je steeds een kleine hoeveelheid stuifmeel toegediend, waardoor je lichaam er langzaam aan gaat wennen en de klachten zullen afnemen.

Bronnen: RTL Nieuws, NOS, Thuisarts, Prevalin

Beeld: Franz Peischl via Pixabay

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!