Vijf verrassende weetjes over rendieren

Tim Tomassen

19 december 2023 15:06

Meerdere rendieren in de sneeuw

Wie denkt aan rendieren, denkt waarschijnlijk meteen aan Rudolf en Kerstmis. Maar er valt veel meer interessants over deze dieren te vertellen.

Rudolf heeft zijn beroemde rode neus niet nodig om zijn collega-rendieren te leiden. De dieren hebben namelijk een speciale vorm van nachtzicht ontdekten wetenschappers laatst.

Het was al een tijdje bekend dat rendieren de enige zoogdieren zijn waarvan de oogkleur per seizoen verschilt. In de zomer zijn ze goudoranje en in de wintermaanden hebben ze een blauwe tint. Wetenschappers wisten alleen nog niet waarom.

Maar Britse en Amerikaanse onderzoekers denken nu het antwoord te hebben. Ze ontdekten dat de kleurverandering helpt om midden in de winter – wanneer het veel sneeuwt – voedsel te vinden. De blauwe ogen maken het namelijk mogelijk om ultraviolet licht op te vangen.

Dat is nuttig, want rendieren eten graag korstmossen. Deze hebben een lichte kleur en zijn daardoor moeilijk te spotten in de sneeuw. Maar doordat de korstmossen uv-licht absorberen en de sneeuw dat juist reflecteert, vallen ze voor rendieren wél op.

Doordat ze ’s winters uv-licht kunnen waarnemen, zien ze ook nog eens beter in het donker. Dat is geen overbodige luxe als het in de wintermaanden in noordelijke gebieden lang donker is.

Hieronder nog vier weetjes over rendieren

Hoeven veranderen ook

Niet alleen de ogen veranderen per seizoen: de hoeven ook. Onder de hoeven zitten een soort kussentjes. ’s Winters – als ze over sneeuw en ijs moeten lopen – zijn die klein, waardoor de randen van de hoeven bloot komen te liggen. Hierdoor hebben ze meer grip op de gladde ondergrond en kunnen ze de hoeven gebruiken om in de sneeuw te graven. In de zomer smelt de sneeuw weg en ontstaat er een modderige boel. De kussentjes onder de poten zijn dan juist groter om te voorkomen dat rendieren in de blubber wegzakken.

Geweien voor iedereen

Bijna alle mannetjesherten hebben geweien waarmee ze met andere mannetjes vechten. Maar rendieren zijn de enige herten waarbij ook de vrouwtjes geweien hebben. Ze gebruiken die om zich te verdedigen tegen roofdieren, zoals wolven en beren, en om hun voedsel te beschermen van kapers.

Langste trektochten

Sommige rendierpopulaties in Noord-Amerika leggen grote afstanden af op zoek naar eten en om roofdieren te ontlopen. Heen en weer is dat soms meer dan 1300 kilometer. Daarmee zijn ze de dieren die de langste trektochten over land maken.

Rode neus

Hoewel de neuzen van rendieren geen licht geven, zijn ze soms wel rood. Om te voorkomen dat hun neus bevriest als ze in de sneeuw zoeken naar voedsel, zitten er enorm veel bloedvaten in hun neus. Deze warme bloedstroom veroorzaakt soms ook een rode snuit.

Op infraroodbeelden is goed te zien dat de neus van dit rendier goed doorbloed en warm is. Beeld: Ince et al., BMJ.

Lees ook:

Bronnen: Nature, National Park Service, BBC Earth, The Guardian, GreenPeace

Openingsbeeld: Peupleloup – Eigen werk, FAL

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!