Vijf wateren met een vreemd kleurtje

Naomi Vreeburg

31 mei 2023 15:30

Lonarmeer in het Indiase Buldhana, maar roze. In dit artikel nog meer gekleurde wateren.

Van een roze meer in het Indiase Buldhana tot een oranje rivier in de Duitse regio Lausitz. Deze wateren kregen plots een ander tintje.

Afgelopen zondag kleurde het water bij de beroemde Rialtobrug in Venetië opeens knalgroen. Een paar dagen later bleek fluoresceïne, een kleurstof die wordt gebruikt om waterleidingen en het riool te testen, de boosdoener van de vreemde tint. Hoe de stof in het kanaal terechtkwam, blijft vooralsnog een mysterie.  

Lees ook:

Het kanaal in Venetië is zeker niet het enige water dat door toedoen van de mens of een ander organisme een andere kleur kreeg. Vijf opmerkelijke voorbeelden.

Oranje van boven

We kijken hier niet naar lava dat door het landschap kronkelt, maar naar een rivier die zijn oranje kleur te ‘danken’ heeft aan een bruinkoolmijn. Aangezien vocht deze mijn in de Duitse regio Lausitz kan beschadigen, is het peil van het omringende grondwater verlaagd. Gevolg: het mineraal pyriet komt in de open lucht terecht en reageert met water en zuurstof tot sulfaat en ijzerhydroxide. En dat laatste goedje – dat ook verantwoordelijk is voor de oranjebruine kleur van roest – geeft het water het koninklijke tintje.   

Oranje pyriet in de Duitse regio Lausitz
© Tom Hegen

Tovertruc

Het Lonarmeer in het Indiase Buldhana is een plaatje. (Zie foto bovenaan deze pagina voor het bewijs.) Helder, blauw water omgeven door groene planten. Althans, zo ziet het kratermeer – dat zo’n 50.000 jaar geleden is gevormd door een meteoriet – er meestal uit. In 2020 trok het veel bekijks omdat het als een soort tovertruc van de ene op de andere dag compleet van kleur was veranderd: van blauw naar roze.

Maar magie was het natuurlijk niet. De toename van rood-roze algen bleek verantwoordelijk. Het zoutgehalte in het meer nam door het lagere waterpeil in 2020 toe. Daarbij werd het water warmer, wat voor de toename van deze algen zorgde.

Geelzucht

Met een lengte van 5400 kilometer is de Huang He, vertaling: Gele Rivier, de op een-na-grootste rivier in China. Het water ontstaat in een hoogvlakte in de buurt van de Himalaya, maakt dan een grote lus naar het noorden, en mondt uit in de Golf van Bohai. De rivier doorkruist negen provincies, en hierbij voert hij heel wat sediment – zoals grind, klei en zand – mee. Dit geeft het water de okergele kleur. Op deze afbeelding is de Hukouwaterval in de Gele Rivier te zien. 

Huang He (Gele Rivier) in China.
Leruswing/CC BY-SA 3.0

Oplichters

Aan de Nederlandse kust steelt zeevonk ‘s avonds geregeld de show. Deze alg licht op als hij in beweging wordt gebracht. Als er bijvoorbeeld een steentje in de Noordzee wordt gegooid, zorgt dit voor een chemische reactie in de eencellige waardoor hij blauw licht uitstraalt. Hiermee hoopt de alg zijn vijanden af te schrikken.

Het organisme nadert de kust vooral op een zomerse dag met rustig weer; bij ruw weer trekt de zeevonk zich in dieper water terug.

Zeevonk in de Noordzee
©iStock/Getty Images

Stinkend schuim

De Tietê in Brazilië fungeert als een afvoerputje. Afval, afkomstig van chemische fabrieken en het rioolwater van miljoenen mensen in São Paulo, wordt rechtstreeks het water ingepompt. En in de droge Braziliaanse wintermaanden, als het waterpeil van de rivier zakt en de concentratie vervuiling toeneemt, zie je het effect daarvan. Op plekken waar de stroom van de rivier versnelt, vormt het afval dan namelijk schuimlagen die het water wit kleuren.

Tietê-rivier in Brazilië
© Eurico Zimbres/CC BY 2.5

Bronnen: TU Delft, Hydrotech-group.com

Beeld (header): iStock/Getty Images

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!