Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Van vogels weten we wel dat ze jaarlijks een lange tocht naar het zuiden maken. Maar ook een handjevol vleermuissoorten vliegt in de winter naar warmere streken. Hoe doen die kleine dieren dat?
Het migratiegedrag van vleermuizen is niet alleen zeldzaam, maar ook weinig onderzocht. We weten dat sommige vleermuisvrouwtjes in de winter van Noord-Europa naar het zuiden trekken. In de lente keren ze weer terug. Maar over welke routes ze daarvoor gebruiken en hoe die tochten eruitzien, is weinig bekend.
Onderzoekers van het Max Planck Institute of Animal Behavior (MPI-AB) volgden 71 rosse vleermuizen (Nyctalus noctula) gedurende drie jaar en brachten hun lentetocht terug naar het noorden in kaart. Daarvoor maakten ze gebruik van minuscule en vederlichte trackers. De resultaten van hun onderzoek zijn gepubliceerd in het vakblad Science.
Lees ook:
Slimme trackers
Techneuten van MPI-AB ontwikkelden de vleermuistrackers. Ze wogen niet meer dan 5 procent van het lichaamsgewicht van de vleermuis en hadden meerdere sensoren. Die hielden de bewegingen van de vleermuizen en de omgevingstemperatuur bij.
Wat de trackers zo ingenieus maakt, is dat de onderzoekers niet de vleermuizen hoefden te volgen om de gegevens te downloaden. De apparaatjes verstuurden dagelijks alle verzamelde data in een minuscuul bestand van niet meer dan 12 byte.
“De trackers kunnen met ons communiceren vanaf iedere plek waar de vleermuis zich bevindt, omdat ze overal bereik hebben. Net als het netwerk van je mobiele telefoon”, vertelt onderzoeker Timm Wild in een persbericht.
Vleermuizen vliegen voor de storm uit
Uit de resultaten bleek dat de vleermuizen tijdens de migratietocht tot maar liefst 1116 kilometer kunnen afleggen. Ze vlogen tientallen tot honderden kilometers per nacht, soms zelfs wel 400.
Waar vogels zich voorbereiden op hun barre tocht door flink te eten, doen vleermuizen dit niet. Zij moeten veelvuldig stoppen om een nieuw maaltje bij elkaar te scharrelen. Toch lijken de twee diersoorten één ding wel gemeen te hebben: het aanvoelen van stormen.
De onderzoekers zagen op sommige nachten een explosie van vertrekkende vleermuizen. Na wat graafwerk leek het veranderende weer daar weleens de oorzaak van te kunnen zijn. Vlak voor een storm zakt de luchtdruk en gaat de temperatuur omhoog. De vleermuizen maakten gebruik van de staartwind die dan ontstaat. Op zulke nachten verbruikten ze ook significant minder energie.
Migratieroutes van de vleermuis
Uit dit nieuwe onderzoek blijkt dat migratieroutes van de vleermuis veel minder lineair zijn dan die van vogels. Alleen al omdat ze dus veel vaker moeten landen en eten moeten zoeken. “We dachten altijd dat vleermuizen een uniform pad volgden, maar we zien dat ze zich door het hele landschap bewegen”, vertelt mede-onderzoeker Dina Dechmann in het persbericht.
Hoe beter we de migratieroutes van de vleermuis begrijpen, hoe groter de kans dat het goed blijft gaan met het dier. Jaarlijks vallen er namelijk duizenden vleermuisslachtoffers door windturbines, schrijven de onderzoekers. Als die uitgezet kunnen worden op nachten dat er vleermuizen in de weer zijn, kunnen ze veilig passeren.
Bron: Science