Wetenschappers hebben ontrafeld waarom dit gouden juweeltje van een scarabee zo prachtig gekleurd is.

Nee, dit is geen dure gouden broche in de vorm van een kever, maar een échte kever uit Midden-Amerika. De scarabee met de eveneens prachtige naam Chrysina resplendens is vanwege zijn gouden gloed een heuse collectors item, en niet alleen onder insectenliefhebbers. Wetenschappers van de University of Exeter ontdekte dat het beestje zijn kleurenpracht dankt aan een unieke manier van het manipuleren van licht.

Unieke pantserstructuren

De onderzoekers zoomden met een elektronenmicroscoop in op het pantser van de gouden kever. Daar zagen ze bijzondere nanostructuren. Deze structuren bestaan uit meerdere overlappende lagen met ribbels, gemaakt van chitine en diverse eiwitten. Bij elke laag liggen die ribbels net iets anders dan de laag ernaast.

Dankzij computermodellen van de nanostructuren constateerden het onderzoeksteam dat ze niet alleen een hoge mate van lichtweerkaatsing veroorzaken maar daarbij ook de polarisatie (oriëntatie van de lichttrillingen) van het licht manipuleren.

Links- én rechtshandig

De scarabee is in staat zowel linkshandig als rechtshandig circulair gepolariseerd licht na weerkaatsing te produceren. Dit betekent dat de lichttrillingen die ontstaan tijdens het reizen zowel linksom als rechtsom roteren. Daarmee is Chrysina resplendens uniek binnen de insectenwereld; andere scarabees kunnen schitterend groen of blauw zijn, maar geen van hen is in staat tot het polariseren van licht op deze manier.

De gouden kever leeft in de bosrijke bergachtige gebieden van Panama en Costa Rica. In deze omgeving komt een kleurige schittering van het pantser goed van pas. Onder bepaalde lichtcondities worden roofvogels verblindt. Ook zou de bijzondere kleur een rol kunnen spelen bij het paringsritueel van de beestjes.

Gouden sieraden

En wat is het nut voor ons dat we nu weten hoe Chrysina resplendens aan zijn gouden uiterlijk komt? Volgens de onderzoekers kan het ons helpen bij het ontwikkelen van bio-geïnspireerde optische technologie.

En wie weet levert het ook nieuwe en goedkopere sieraden op: het lijkt op puur goud maar is het niet. Zou jij je vriend/vriendin ermee durven foppen?

Bronnen: Journal of the Royal Society Interface, University of Exeter via Phys.org

Beeld: Musée d’histoire naturelle de Lille/CC-by-sa 4.0 international

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer (geen verzendkosten). Abonnee worden? Dat kan hier!