Vleermuizen verblijven vaak in spouwmuren en mogen door hun beschermde status niet worden weggehaald. Dit hindert ambitieuze isolatieplannen. Maar waarom zijn deze dieren eigenlijk beschermd?

Vleermuizen kunnen niet graven en zoeken daarom bestaande holtes op om te gebruiken als schuilplaats. Dat kan een grot of een holle boom zijn, maar soorten die leven in bebouwde gebieden vestigen zich vaak in gebouwen. Bijvoorbeeld in een spouwmuur, onder de dakpannen of achter de gevelbetimmering. Bij het isoleren van huizen worden juist dat soort ruimtes opgevuld. Omdat vleermuizen een beschermde status hebben, kunnen isolatiewerkzaamheden vaak niet doorgaan. Het is namelijk verboden om ze weg te halen of doden, maar ook om hun verblijfplaats te verstoren of ontoegankelijk te maken. Waarom zijn vleermuizen eigenlijk beschermd?

Lees ook:

• SHOT: close-up van de vampiervleermuis
• Echolocatie van vleermuis helpt opsporen corrosie van pijpleiding
• Vleermuis voorspelt waar maaltijd uithangt

Vleermuizen vangen honderden insecten per nacht

Het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de landbouw en veranderingen in hun leefomgeving hebben ervoor gezorgd dat het lange tijd slecht ging met vleermuizen. En dat is een slechte zaak, want vleermuizen zijn buitengewoon nuttig. Ze eten enorme aantallen insecten; een dwergvleermuis kan bijvoorbeeld wel duizend insecten per nacht eten, waaronder muggen, motten en kevers.

Dat is niet alleen fijn voor een insectenvrij huis, maar ook voor de landbouw. In de Verenigde Staten bespaart de maisteelt een miljard dollar per jaar aan plaagbestrijding dankzij vleermuizen. Ook in de Europese landbouw spelen ze belangrijke een rol. De gewone dwergvleermuis heeft namelijk onder andere de suzuki-fruitvlieg op zijn menu staan, die brengt enorme schade toe aan de fruitteelt.

Niet storen tijdens winterslaap

Dankzij de beschermde status, gaat het nu een stuk beter met vleermuizen dan in de jaren tachtig. Maar de bedreiging is niet voorbij: door verscherpte bouwregels hebben nieuwe gebouwen sinds 2000 geen geschikte holtes meer om in te schuilen. Ook door de isolatie van oudere woningen verdwijnen steeds meer verblijfplaatsen.

Doordat vleermuizen beschermd zijn, is het niet toegestaan om zomaar een gebouw te isoleren. Eerst moet worden onderzocht of er vleermuizen in de op te vullen holtes verblijven. Als die er zitten moeten ze op een diervriendelijke manier worden verjaagd. Dat kan lang niet altijd, het mag namelijk alleen buiten de kraamperiode en winterslaap om.

Een isolatiebedrijf in Utrecht zou onvoldoende onderzoek hebben gedaan naar de aanwezigheid van vleermuizen. De Raad van State gaat nu naar die zaak kijken en wilt voor de zomer een uitspraak doen. Die uitspraak zou ook gevolgen kunnen hebben voor de rest van isolerend Nederland en misschien zelfs de isolatie van huizen helemaal stil leggen.

Bronnen: NOS, PNAS, Journal of Bat Research & Conservation, Zoogdiervereniging, NPO Radio 1

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!