Nu wetenschappers bloedcellen kunnen kweken, is bloeddonatie niet meer nodig, zou je denken. Zo simpel blijkt het niet te liggen, maar onderzoek naar kweekbloed is wel degelijk van levensbelang. Vooral voor patiënten met bloedgerelateerde ziektes.
Het was in 2022 groot nieuws: twee proefpersonen kregen door Britse onderzoekers ongeveer een theelepel kweekbloed toegediend, ofwel bloed dat buiten een menselijk lichaam werd gekweekt. Het onderzoeksteam zette weliswaar een belangrijke stap in de ontwikkeling van kweekbloed, maar had niet de primeur. Die eer gaat naar onderzoekers van de Universiteit Pierre en Marie Curie in Parijs en de Franse bloedbank EFS. Zij slaagden er in 2011 al in om, met behulp van stamcellen uit het beenmerg van een donor, rode bloedcellen te kweken.
Die bloedcellen werden vervolgens teruggebracht in het lichaam van de donor en strak gemonitord. Wat bleek? Na 26 dagen circuleerde 41 tot 63 procent van de gekweekte bloedcellen nog steeds in het lichaam van de donor; een normaal overlevingspercentage voor rode bloedcellen. Ze waren daarnaast net zo goed in het transporteren van zuurstof als ‘natuurlijke’ bloedcellen. Met andere woorden: kweekbloed bestaat al een tijdje. En het werkt. De vraag is nu wanneer het door onze aderen gaat stromen.
Lees ook:
Nog genoeg hordes
Nou, dat duurt nog wel even. Er zijn namelijk nog genoeg hordes te nemen. De kosten zijn bijvoorbeeld op dit moment torenhoog en het kweekproces vindt momenteel slechts op heel kleine schaal plaats.
Bij het Nederlandse Sanquin Research wordt al jaren hard gewerkt om deze en meer uitdagingen te tackelen. Een van de sleutelfiguren in dat avontuur is Emile van den Akker, hoofd van de onderzoeksgroep hematopoëse bij Sanquin Research. Hematopoëse is het proces van bloedvorming in het menselijk lichaam en dat is precies waar zijn onderzoeksgroep zich (samen met partners) mee bezighoudt. Maar dan buiten het lichaam.
Dit is het begin van het verhaal over kweekbloed dat te lezen is in KIJK 3/2024. Bestel deze editie in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.
Tekst: Hidde Middelweerd
Beeld: Serhii Hudak/Ukrinform/Future Publishing/Getty Images