‘De laatste overlevenden: waterberen doorstaan alles’

Laurien Onderwater

18 juli 2017 11:00

waterberen

Laat je niet van de wijs brengen door het ‘knuffelbare’ uiterlijk van beerdiertjes, want ze zijn oersterk.

Ze mogen er dan schattig en een beetje suffig uitzien, waterberen zijn tough. Zo dulden ze voor een paar minuten 200 graden onder nul en 150 graden boven nul, en komen ze zelfs na 30 jaar ingevroren te zijn geweest weer tot leven. Bovendien kunnen beerdiertjes langere tijd zonder voedsel, water en zuurstof en overleven ze zowel in vacuüm (in de ruimte) als onder hoge druk (bijvoorbeeld op oceaanbodems).

Het is dan ook niet zo gek om te denken dat waterberen werkelijk elke ramp kunnen doorstaan. Dat is precies wat een nieuwe studie, uitgevoerd door wetenschappers van de universiteit van Oxford, beweert. Volgens dit onderzoek overleven de microscopisch kleine diertjes alle astrofysische catastrofes.

Drie scenario’s

Om uit te zoeken wat de grenzen van de waterbeer zijn, gingen de onderzoekers uit van drie mogelijke rampen: de inslag van een planetoïde, een dichtbijgelegen exploderende ster (supernova) en de uitbarsting van vernietigende gammastralen (gammaflitsen).

Zo roeit een inslag van een planetoïde een flink deel van het leven op land uit. En wanneer een planetoïde met een massa van meer dan 1,7 triljoen kilogram inslaat, zal het ook zeker merkbaar zijn in de oceanen; die koken dan. De hoeveelheid straling die een supernovae op een afstand van 0,14 lichtjaren produceert, valt ook niet te overleven. En de schokgolf, waarmee de exploderende ster samengaat, verdampt al het aardse water.

Tot slot vernietigen gammaflitsen de ozonlaag, waardoor het leven op land wordt blootgesteld aan dodelijke doses straling. Alle drie deze catastrofes zal de mens niet kunnen overleven, maar tast de waterbeer niet aan.

(Hoe de onderzoekers dit precies hebben berekend, kun je hier lezen.)

‘Het leven gaat door’

Maar geen zorgen, de dichtstbijzijnde ster, Proxima Centauri, is vier lichtjaren van ons verwijderd. En de kans dat een massieve ster in de buurt van de aarde ontploft om al het leven op aarde uit te roeien, is verwaarloosbaar. Gammaflitsen zijn veel zeldzamer dan supernovae en zijn ook te ver weg om schade aan te richten op de aardbol.

Volgens de wetenschappers zelf schetst dit onderzoek met name een positief beeld van leven elders in het universum. Als waterberen, en mogelijk nog meer dieren, in staat zijn om zulke extreme omstandigheden tot doorstaan dan moet het mogelijk zijn om op andere planeten te gedijen.

Daarnaast geeft het onderzoek naar de onuitroeibare waterberen ook een goed beeld van het leven an sich, vinden de wetenschappers. “Het lijkt erop dat het moeilijk is om het leven volledig uit te wissen. Reusachtige aantallen kunnen uitsterven, maar het leven als geheel gaat door”, zegt co-auteur David Sloan. Nou, als dat geen geruststelling is…

Bronnen: Scientific Reports, University of Oxford via EurekAlert!, New Atlas, ScienceAlert

Lees ook:

KIJK 7/2017Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer (geen verzendkosten met code ‘gratisverzending’). Abonnee worden? Dat kan hier!