Adjunct-hoofdredacteur Jean-Paul Keulen over de zoektocht naar een buitenaardse beschaving. 

Ik heb altijd een wat dubbel gevoel gehad bij SETI, oftewel: de zoektocht naar buitenaardse intelligentie. Natuurlijk: dat je zoekt naar tekenen van leven in de bodem van Mars, vind ik logisch. En dat je je afvraagt of er in het vloeibare water onder het ijs van Jupitermaan Europa misschien iets rondzwemt, snap ik ook helemaal. Want waarom zouden we er op voorhand van uitgaan dat alleen hier op aarde de stap van levenloos naar leven is gezet?

Sciencefictionfilms

SETI gaat echter nog wat verder en neemt aan dat er niet alleen leven kan zijn elders in dit heelal, maar dat dit leven zich bovendien kan hebben ontwikkeld tot een technologische beschaving als de onze. Op zich is dat natuurlijk helemaal geen gekke gedachte. Maar als er dan projecten worden opgetuigd om boodschappen van buitenaardse wezens op te pikken, begint er toch iets te knagen.

En als astronomen vervolgens zoektochten suggereren naar tekenen van ruimteschepen in verre zonnestelsels die gebruikmaken van lichtzeilen of naar beschavingen die in een kernoorlog zijn beland, neemt dat knagende gevoel alleen maar toe. Is dit nog wetenschap? Of wordt hier op zijn best bruikbaar bronmateriaal bedacht voor sciencefictionfilms?

Veel humor

Toch lees ik de publicaties waarin dit soort voorstellen worden gedaan met ontzettend veel plezier. Deels omdat ze de fantasie een stuk meer prikken en (soms bedoeld, soms onbedoeld) veel meer humor bevatten dan het gemiddelde wetenschappelijk artikel. Deels omdat het voor bona fide astronomen toch van enig lef getuigt om zich op dit speculatieve pad te begeven.

Maar misschien vooral omdat, hoe ongelofelijk het idee van een technologische buitenaardse beschaving ook is, het alternatief nóg ongelofelijker is. Namelijk dat wij het enige leven zijn in het heelal – of vooruit, in de honderden miljarden sterren tellende Melkweg – dat slim genoeg is om telescopen te bouwen en ruimteschepen te lanceren. Het zou meer dan een tikje arrogant zijn om daar op voorhand van uit te gaan. Dus laten we vooral niet schromen om te proberen het tegendeel te bewijzen.