Wetenschappers creëren ‘levende machientjes’

Laurien Onderwater

15 januari 2020 11:03

xenobots

Robots ontwikkeld uit huid- en hartcellen van kikkerembryo’s zijn volledig te programmeren. De scheidslijn tussen levende organismen en androïdes lijkt hiermee dunner te worden.

Wij mensen hebben af en toe de neiging om robots te personifiëren. We vinden het zielig als robohond Spot een rotschop wordt verkocht en we moeten er niet aan dénken dat de droid BB-8 uit de laatste Star Wars-trilogie iets overkomt. En toch: robots zijn levenloze machines.

Dat gaat voor deze botjes niet op. Amerikaanse wetenschappers ontwikkelden uit huid- en hartcellen van kikkerembryo’s zogeheten xenobots – naar de kikkersoort Xenopus laevis – en lieten ze simpele taken uitvoeren. “Ze zijn noch een traditionele robot, noch een bekende diersoort”, zegt Joshua Bongard, een van de onderzoekers, erover. “Het is een nieuwe klasse artefacten: een levend, programmeerbaar organisme.”

Lees ook:

Xenobots

Elk botje meet ongeveer 1 millimeter en is ontworpen door een supercomputer. Deze maakte duizenden mogelijke ontwerpen en liet er vervolgens een reeks simulaties op los om te bepalen welke configuratie de beste was voor een specifieke taak. De wetenschappers bouwden vervolgens de ‘winnende’ ontwerpen na met levende kikkercellen.

Al snel klitten de huid- en hartcellen samen en waren de xenobots een feit. De huidcellen zorgden voor de vorm en stabiliteit van de kleine machines, terwijl de hartcellen verantwoordelijk waren voor de voortbeweging. Een groot voordeel is dat de bots zelfgenezend zijn. Als het team een klompje doormidden sneed, klampten de cellen al snel weer vast, alsof er niks was gebeurd.

Een van de ontworpen xenobots met vier ‘pootjes’. © Sam Kriegman, UVM

In tests zagen de onderzoekers hoe de kunstmatige wezentjes dankzij opgeslagen energie in de cellen konden rondkruipen, dagen, soms weken achtereen. In groepsverband ‘zwommen’ ze zelfs in cirkels.

Biologisch afbreekbaar

Dat klinkt misschien niet heel indrukwekkend, maar het klompje cellen is slechts een proof of concept. De onderzoekers voorzien een toekomst waarin de xenobots medicijnen kunnen afleveren in het menselijk lichaam of vervuilde natuurgebieden opruimen, waarbij het grote voordeel is dat de programmeerbare organismen biologisch afbreekbaar zijn. Ze bestaan immers alleen uit kikkercellen.

Gaan de haren alsnog bij je overeind staan? Geen zorgen, de kunstmatige wezens zijn natuurlijk niet echte organismen. Ze kunnen zich niet voortplanten, voeden of reageren op externe prikkels – om maar een paar vereisten voor leven te noemen. De botjes stierven dan ook in het lab. Zielig hè?

Bronnen: Proceedings of the National Academy of Sciences, New Atlas, Gizmodo

Beeld: iStock/Getty Images

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!