Witoorpenseelaapjes noemen elkaar bij naam – en dat is bijzonder 

Sterre Roosen

05 september 2024 15:00

witoorpenseelaapje in boom

Onderzoek naar duizenden apenkreten wijst uit dat witoorpenseelaapjes namen hebben voor hun naasten. Dit maakt ze naast de mens de enige primaat die dat doet. 

Onderzoekers hebben met behulp van 50.000 apengeluiden kunnen aantonen dat witoorpenseelaapjes elkaar direct kunnen aanspreken. De apen gebruiken zestien verschillende kleine variaties in hun stemgeluid om zo een boodschap aan te passen op de beoogde ontvanger. Deze complexe vorm van communicatie zou ons meer kunnen leren over hoe taal zich tijdens de evolutie heeft ontwikkeld. 

Lees ook:

Aap uit de mouw 

De nog geen twintig centimeter grote witoorpenseelaapjes leven in beboste gebieden waar ze op flinke afstanden communiceren via hoge kreetjes. Tijdens het onderzoek werden tien apen van drie verschillende sociale groepen in duo’s verdeeld, soms zaten ze samen met een bekende groepsgenoot en soms met een onbekende uit een andere groep.

Vervolgens kwam er een scherm tussen ieder duo in te staan – ze konden elkaar niet zien, maar wel horen. Met behulp van AI categoriseerden de onderzoekers meer dan 50.000 geluiden die de apen maakten, op basis van minieme akoestische verschillen in de klanken. Zo ontdekten ze dat de apen bepaalde geluidsvariaties gebruikten om specifiek naar een andere (bekende) aap te ‘roepen’.

Daarna observeerden de onderzoekers hoe drie van deze apen reageerden op opnames van de kreten, zowel wanneer deze oorspronkelijk direct aan hen waren gericht als wanneer ze voor andere apen bedoeld waren. De witoorpenseelaapjes reageerden duidelijk sneller en vaker op de kreten die voor hen bedoeld waren, wat erop wijst dat ze daadwerkelijk begrijpen wanneer ze worden aangesproken. 

De mens toch niet uniek 

Dit fenomeen kom niet veel voor in het dierenrijk, wetenschappers dachten zelfs lange tijd dat alleen mensen elkaar namen gaven. Dat is inmiddels ontkracht, zo ontdekten biologen bijvoorbeeld laatst ook al dat Afrikaanse olifanten specifieke geluiden maken wanneer ze een boodschap hebben voor een specifieke soortgenoot.

Naast het benoemen van individuen, zijn ook namen voor objecten en plaatsen grote componenten die nodig zijn voor het ontstaan van taal. Mocht uit verder onderzoek blijken dat witoorpenseelaapjes daar ook namen voor hebben, dan zou dat een belangrijke aanwijzing zijn dat de bouwstenen voor de menselijke taal eerder in de evolutionaire geschiedeins zijn gelegd dan voorheen werd gedacht.

Bronnen: Science, New Scientist 

Beeld: Emmanuel Cassar/Unsplash

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 










Meer Science